________________
૬૮
વેદન
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર-આત્મકથા પ્રારબ્ધ અનુક્રમે દવા ગ્ય એવું પ્રારબ્ધ કર્મ છે જે કઈ ઉદય આવે તે કારણે ઉપાધિ- અવિવાદ પરિણામે વૈદવુ એવુ જે જ્ઞાનીનું બોધન છે તે
અમારે વિષે નિશ્ચળ છે, એટલે તે પ્રકારે વેદીએ છીએ, તથાપિ ઇચ્છા તે એમ રહે છે કે અલ્પકાળને વિષે, એક સમયને વિષે જો તે ઉદય અસત્તાને પામતે હોય તે અમે આ બધામાથી ઊઠી ચાલ્યા જઈએ, એટલી આત્માને મોકળાશ વર્તે છે તથાપિ “નિદ્રાકાળ, ભેજનકાળ તથા અમુક છૂટકકાળ સિવાય ઉપાધનો પ્રસંગ રહ્યા કરે છે, અને કઈ ભિનાતર થતું નથી,
તો પણ આત્મોપયોગ કોઈ પ્રસંગે પણ અપ્રધાનપણુ ભજતો આપાગના અપ્રધાનપણામાં
લેવામાં આવે છે, અને તે પ્રસંગે મૃત્યુના શેકથી અત્યંત અત્યત શાક
અધિક શોક થાય છે, એમ નિસંદેહ છે.
એમ હોવાથી અને ગૃહસ્થપ્રત્યયી પ્રારબ્ધ જ્યાં સુધી ઉદયમાં વર્તે ત્યા સુધીમાં “સર્વથા” અયાચક્ષણાને ભજતુ ચિત્ત રહેવામાં જ્ઞાની પુરુષનો માર્ગ રહેતો હોવાથી આ ઉપાધિ ભજીએ છીએ જો તે માર્ગની ઉપેક્ષા કરીએ તો પણ જ્ઞાનીને
વિરાધીએ નહીં એમ છે, છતા ઉપેક્ષા થઈ શકતી નથી જો ગૃહસ્થપણામાં
ઉપેક્ષા કરીએ તો ગૃહસ્થપણું પણ વનવાસીપણે ભજાય એવો વનવા આ વૈરાગ્ય આકરો વૈરાગ્ય વર્તે છે [૪૯]
મુંબઈ, ફાગણ, ૧૫૦] | સર્વ પ્રકારની ઉપાધિ, આધિ, વ્યાધિથી મુક્તપણે વર્તના હોઈએ તો પણ સાગને વિષે રહેલી ભકિત તે અમને મટવી દુર્લભ જણાય છે સત્યાગનું સર્વોત્તમ અપૂર્વપણુ અહોરાત્ર એમ અમને વસ્યા કરે છે, તથાપિ ઉદય જોગ પ્રારબ્ધથી તેવો
અતરાય વર્તે છે ઘણુ કરી કોઈ વાતનો ખેદ “અમારા આત્માને સત્સંગ-અંતરાય- વિષે ઉત્પન્ન થતો નથી, તથાપિ સત્તાગના અતરાયનો ખેદ ને ખેદ અહોરાત્ર ઘણુ કરી વર્યા કરે છે “સર્વભૂમિઓ, સર્વ
માણસે, સર્વ કામે, સર્વ વાતચીતાદિ પ્રસગો અજાણયા જેવા,