________________
८ प्रेक्षाध्यान
कायोत्सर्ग मोक्ष मार्ग के रूप मे उपदिष्ट है-ऐसा जानकर धृतिमान मुनि देवसिक आदि अतिचारो (स्व-दोष) को जानने के लिए कायोत्सर्ग करते है। कर्म-क्षय हेतु • काउस्सग्गो उग्गो कम्मक्खयट्ठाय कायव्वो। .
आव० नियुक्ति १५६८ अपने कर्मों को क्षीण करने के लिए कायोत्सर्ग करना चाहिए। कषाय-विजय हेतु • तस्स कसाया चत्तारि, नायगा कम्मसत्तुसेन्नस्स।
काउस्सग्गमभगं, करेंति तो तज्जयट्ठाए।। आव० नियुक्ति १४७१ उस कर्मरूपी शत्रुसेना के चार नायक है-क्रोध, मान, माया, और लोभ । ये कायोत्सर्ग मे बाधा उपस्थित करते है, अत उनको जीतने
के लिए कायोत्सर्ग करना चाहिए। मंगल के लिए • पावुग्धाइ कीरइ उस्सग्गो मगलति उद्देसो। आव० नियुक्ति १५५१
कायोत्सर्ग मगल है। अनिष्ट निवारण हेतु इसे किया जाता है।
स्वरूप
सर्व दुःख विमोचक • कायोस्सग्ग तओ कुजा, सव्व दुक्ख विमोक्खण।
उत्तरल्झयणाणि २६।३८ सर्व दुखो से मुक्त करानेवाला, कायोत्सर्ग करे। काय के पर्यायवाची • काए सरीर देहे, बुदी चय उवचए य सघाए।
उस्सय समुस्सए वा, कलेवरे भत्थतनुपाणू।। आव० नियुक्ति १४६०