________________
५४
૧૨. જન્મ-વાવવાથી ઉગે છે, તે જન્મ ગણાય છે. ૧૩. વૃદ્ધિ-અંકુર, ડાળા, પાંદડાં થાય છે.
૧૪. મરણ – હિમ વગેરે આઘાતથી મરણ થાય છે, તથા કરમાઈ જવું તે મરણુ ગણાય છે.
૧૫. રાગ—હવા પાણી, ખારાક વગેરેના વિકારથી રાગ થાય છે, અને તેવા ઔષધના ઉપચારથી મટે પણ છે.
૧૬. આઘ—વેલા ચડવા માટે ઝાડ, વાડ તરફ વળે છે.
ઉપરોક્ત પાંચે સ્થાવર જીવાની હિંસા કર્યા વિના સવિરતિધારી મુનિરાજો પેાતાનું જીવન ટકાવે છે, તા જીવયાના પાલનાર ગૃહસ્થાએ પણ યથાશક્તિ જીવદયાનું પાલન કરવું જોઈએ. અને અનિવાર્ય પણે હિંસા થાય તેા દુઃખ કે પશ્ચાત્તાપ કરવા જોઈ એ.
આજે મનુષ્ય વિજ્ઞાન શબ્દથી ભૌતિક પદાર્થીનું નાન સમજે છે. તેથી ભૌતિક સુખાની ઇચ્છાથી પાપ કરવામાં સંકોચ થતા નથી. અને તેથી આરંભ સમારંભની પ્રવૃત્તિ શરૂ થાય છે. પરિણામે દુર્ગાંતિના અસંખ્ય દુ:ખા પ્રાપ્ત થાય છે. જેમ પત ંગિયુ રૂપની લાલસામાં યાતમાં પડી બળી જાય છે, તેમ ભૌતિકવાદી છેવટ સુધી માનસિક પીડામાં જ
સબડે છે, અને ભાગની લાલસામાં ખતમ થઈ ાય છે.
