________________
થઈ વિલંબે શાન્તી થાય છે. આ વેદના બાહ્ય લક્ષણો–નિ, સાત ધાતુમાં શુકને સ્થાને કામ સલિલ, રજ-રુધિર, શરીરની કમળતા, મૂર્ખતા, સ્તન, ચંચળતા, અવિચારીપણું, માયા (કપટ) અધીરતા
ઈત્યાદિ લક્ષણો હોય છે. (૨) પુરૂષ વેદ–સ્ત્રી સાથે વિષય ભેગવવાને
અભિલાષ. આ વેદ ઘાસના અગ્નિ સરખે શીઘ્ર ઉત્પન્ન થઈ, શીધ્ર શાન્ત થાય છે. આ વેદનાં બાહ્ય લક્ષણે-સાત ધાતુમાં શુક્ર-વીર્ય ધાતુ હોય, શરીરની કર્કશતાદઢતા હોય, પરાક્રમ (બળ) શિશ્ન (પુરૂષ ચિહ્ન) અક્ષભતા, ગંભીરપણું, દાઢીમૂચ્છ હોય, છાતી આદિ સ્થાનોમાં વાળ હાય, વૈર્ય હોય.
(૩) નપુંસક વેદ–સ્ત્રી- પુરૂષ ઉભય સાથે
વિષય ભેગવવાને અભિલાષ, આ વેદ નગરદાહ સરખો શાંત થે અશકયઉગ્ર હોય છે. આ વેદના બાહ્ય લક્ષણોપુરૂષના અને સ્ત્રીનાં બંને લક્ષણો મિશ્રા હોય. એનિ-સ્તન હોય, અને મૂછ પણ હોય, તે સ્ત્રીનપુંસક.
શિશ્ન-દાઢી-મૂછ છતાં સ્ત્રીના જે સ્વભાવ, કેડે હાથ દઈ લટકાથી ચાલે ઈત્યાદિ લક્ષણ હોય તે તે પુરૂષનપુંસક.
