________________
श्री पच्चक्खाण भाष्य .. પચ્ચક્ખાણ એટલે પ્રતિજ્ઞા-નિયમ, અમુક પ્રકારને ત્યાગ, એ મેક્ષનું પરમ અંગ છે. દ્રવ્ય પચ્ચક્ખાણ કરતા કરતા ભાવ પચ્ચકખાણના પરિણામ જાગે છે. ભાવ પચ્ચખાણ વિના મુક્તિ નથી. આ શ્રદ્ધા ન હોય તે મિથ્યાત્વ મેહનીય કર્મને ઉદય ગણાય છે.
દરેક પચ્ચખાણમાં આગાર-છૂટ સંકળાયેલ છે, આગારથી પચ્ચકખાણ અખંડ રાખી શકાય છે, અને પ્રતિજ્ઞા ભાંગતી નથી. જ્યારે પચ્ચકખાણ ન લેતા ફક્ત મનની ધારણ કરનારને આગાર તે છે જ નહિ, તેથી ભૂલ થતાં ધારણ ભાંગે છે. વળી મનની ધારણામાં તે પાપ નહિ આચરે તે ય અવિરતિનું પાપ લાગે છે. વળી કેઈવાર મનને થાય કે, મારે નિયમ કયાં છે? લાવને ખાઈ લઉં ? જ્યારે નિયમવાળાને તે એક જાતને અંકુશ રહે છે.
પચ્ચકખાણ દ્વારા પાપોથી છૂટા છેડા (Divorce) લેવાય છે, અને પાપ નહિ કરવાની જાહેર નોટીશ અપાય છે, આ નટીશ બહાર મૂકે એટલે પાપ જીવનમાં પ્રવેશી શકે જ નહિ.
જેમ ભાગીદારીની પેઢીમાંથી છૂટા થવાની નોટીશ ન આપે તે પોતે જાતે વેપાર ન કરે તે પણ નુકશાનીને ભાગ આપવો પડે.
પચ્ચકખાણથી કાયા અંકુશમાં આવે છે. મનને અંકુશમાં
લાવવાને ધીમે ધીમે અભ્યાસ વધે છે. જ કેઈને ન ગમે કે ન મલે તેનું પણ પચ્ચકખાણ લે તે
તેની આશા છુટે છે, હવે મળે તે ય ન લેવું એ ભાવથી લાભ થાય છે.
