________________
રાખ, હળદર, ઉપલેટ, જવ, હરડે, બહેડાં, આમળાં, બાવળછાલ, ધમાસ, આસંધિ, એળીઓ, ગુગળ, બેરડી, કેથેરી, કેરમૂળ, પંઆડ, મંછઠ, બળ, ચિત્રક, કુદરૂ, ફટકડી, ચિમેડ, થુવર, આકડા વિગેરે પચ્ચકખાણના કાળમાં ઔષધ તરીકે લઈ શકાય પરંતુ સાથે પાણું આગળ પાછળ બે ઘડી સુધી ન વપરાય.
(૪) બાવીશ આગાર ૧. અન્નત્થણાભોગેણું–(અન્નW=સિવાય, અનાગવિસરી
જવું) ભૂલથી કઈ ચીજ મુખમાં નાંખે તે પચ્ચકખાણ ભંગ ન ગણાય. (પણ યાદ આવતાં ખાવાનું બંધ કરી ચીજ બહાર કાઢી નાખવી. પરંતુ ગળે ઉતારવી નહિ. ફરી
પરિણામ મલિન-નિઃશંક ન થાય માટે ભૂલનું પ્રાયશ્ચિત લેવું) ૨. સહસાગારેણુ–અચાનક મુખમાં પડી જાય. (છાસ
વાવતાં છાસ છાટો ઉડીને પોતાની મેળે મુખમાં પડી જાય.) ૩. પચ્છન્નકોલેણું–સૂર્ય ઢંકાઈ જવાથી પચ્ચક્ખાણ થઈ ગયું
જાણે પારવામાં આવે તે ભંગ ન થાય. (કાળ થયેલ નથી
એ જણાતા અટકી જવું) ૪. દિસાહેણું–પૂર્વ દિશાને પશ્ચિમ દિશા જાણે, કાળ
પૂર્ણ ન થયે છતાં પૂર્ણ જાણે પચ્ચખાણ પારે તે ભંગ
ન થાય. ૫. સાહુવયણેણું– સૂર્યોદયથી ૬ ઘડી વીત્યા બાદ સૂત્ર પિરિસી
પૂર્ણ થાય છે, ત્યારે મુનિ મહારાજ -“બહુ પડિપુન્ના પિરિસિ” કહીને મુહપત્તિ પડિલેહણ કરે ત્યારે કેઈ ગૃહસ્થ
* મુનિઓને પહેલી ૬ ઘડીમાં સૂત્ર ભણય માટે પહેલી “સૂત્ર પિરિસિ” અને બીજી ૬ ઘડીમાં સત્ર ભણય માટે બીજી “અર્થ પિરિસિ” તેથી સૂત્ર પિરિસિ પૂર્ણ થયે મુહપત્તિ પડિલેહી અર્થનું ચરિત્ર વિગેરેનું બીજું વ્યાખ્યાન વાંચે ત્યારે પૌષધવાળા પણ મુહપત્તિ પડિલેહે અને શ્રાવિકાઓ વિશેષ સ્વાધ્યાય અથે ગહુંલિ ગાય છે.
