________________
૭૭
અધ્યવસાયના બળે
કર્યાં શાંત પડ્યા રહે એટલે ઉદય-ઉદ્દીરણા ન થાય. જેમ અગારા જલી રહ્યા હાય તેની ઉપર રાખ નાખીયે તા ઠંડા પડી જાય. આ હાલતમાં કમની ઉતનાને અપવતના તેમજ સક્રમણ થઈ શકે છે.
૮ ઉપશમના કરણુયાગ અને
જે કર્યાં ઉદયાવલિકામાં પ્રવેશ પામી ચૂકયા હોય તેને કરણુ ન લાગે. બીજા બધાને લાગે-જેમ આત્મા સમયે સમયે ક ગ્રહણ કરે છે, એટલે બધન કરણ ચાલુ છે, તે સમયે ઢીલા કર્માં મજબુત અને અને મજબુત વધારે મજબુત અને એટલે નિધત્ત અને નિકાચના થાય છે. કેટલાક કર્માંની સ્થિતિ અને રસમાં વધારો ઘટાડા થતા હોય એટલે ઉનાઅપવતના પણ ચાલુ હોય છે. તે વખતે ક્રમની સજાતીય પ્રકૃતિએ પલટાતી હોય એટલે સંક્રમણ પણ ચાલુ હોય, એ વખતે ઉદય કે ઉદીરણા પણ ચાલુ હાય છે, કેટલાક કર્માં શાંત થતા હાય છે એટલે ઉપશમના કરણ પણ હાય છે. જેમ એક યંત્રના બધા ભાગો સાથે કામ કરે છે તેમ કરણા કાર્યશીલ હાય છે.
માક્ષ તત્ત્વ
મેાક્ષ-સ કર્મીના ક્ષયથી આત્માનું શુદ્ધ સ્વરૂપ થવું તે.
સપૂર્ણ કર્મથી મુક્ત થયેલ જીવ એક જ સમયમાં સિદ્ધશિલા ઉપર લેાકના અંતે પહેાંચી જાય છે. ત્યાં ખીજા અનતા સિદ્ધના જીવા હોય છે.
સિદ્ધના જીવાને પાછુ' સાંસારમાં આવવું પડતું નથી. સિદ્ધના જીવે। પ્રતિ સમય સર્વ પદાર્થાંના ત્રણે કાળના પર્યાયાને જુવે છે અને જાણે છે. અને અનંત સુખમાં મહાલે છે.