________________
દર્શન અથવા શ્રત-જ્ઞાનમાં ઉપજેલા સંદેહનું નિવારણ માટે પિતાના આત્મ-પ્રદેશ બહાર કાઢી પૂર્વોપાર્જિત આહારક નામ કર્મના પુદ્ગલે ઉદીરણ વડે ઉદયમાં લાવી નિર્જરવા સાથે આહારક પુગલે ગ્રહણ કરી આહારક શરીર બનાવવાના પ્રસંગે આ સમુદુઘાત કરે છે.
(૭) કેવલિ સમુદઘાત-કેવલિ ભગવંતને નામ-ગોત્ર અને વેદનીય એ ૩ કર્મની સ્થિતિ આયુષ્ય કર્મની સ્થિતિથી વધુ બાકી રહે તે તે ત્રણેય કર્મની સ્થિતિઓને આયુષ્ય કર્મની જેટલી સ્થિતિવાળી બનાવવા આત્મ-પ્રદેશને બહાર કાઢી ૧લે સમયે ૧૪ રજજુ પ્રમાણ ઉંચે અને સ્વદેહ પ્રમાણ જાડે આત્મ-પ્રદેશોને દંડાકાર રચી, ૨ જે સમયે કપાટ આકાર બનાવી, ૩જે સમયે લેકાંત સુધી બીજે કપાટ આકાર બનાવવા પૂર્વક રવૈયા (મંથાન) આકાર બનાવી, કથા સમયે ચાર આંતરા પૂરી તે કેવલી ભગવંતને આત્મા સંપૂર્ણ કાકાશમાં વ્યાપ્ત થઈ જાય છે. બાદ ૫ મા સમયે આંતરાના આત્મ પ્રદેશ સંહરી ૬ થી સમયે મંથાનની બે પાંખના આત્મ પ્રદેશ સંહરી ૭ માં સમયે કપાટ સંહરી ૮માં સમયે દંડ સંહરી પૂર્વવત સંપૂર્ણ દેવસ્થ થાય તે કેવલિ સમુદઘાત આમાં પૂર્વોક્ત ૩ કર્મને અપવર્તનાથી નાશ થાય છે. - કાળ-કેવલિ સમુદઘાતને ૮ સમય અને બાકીના
સમુઘાતને અંતમુહૂર્ત કાળ હોય છે. કષાય સમુદ્દઘાતમાં–નવા કર્મ ઘણું જ ગ્રહણ થાય છે,
તેના પ્રમાણમાં જુનાં ઓછા ખપે છે.
