Prabuddha Jivan 2014 Year 62 Ank 01 to 12

Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 6

પ્રબુદ્ધ જીવન
જાન્યુઆરી, ૨૦૧૪
ગયા, કારણ કે તેઓ હવે આખા દેશના દેશના પિતા બનવું તે એક ગૌરવ હોય છે, પણ શાંતિનું નોબલ પ્રાઈઝ મેળવનાર પિતા બની ગયા.”
| કુટુંબના પિતા બનવામાં અનેરો આનંદ હોય છે. મન્ડેલા રાષ્ટ્ર પ્રમુખ તરીકેની પોતાની દેશના પિતા બનવું તે એક ગૌરવ કમભાગ્યે હું તેનાથી વંચિત રહી ગયો.
મુદત પૂરી થતાં, ફરી એ સ્થાન ઉપર ન હોય છે, પણ કુટુંબના પિતા બનવામાં
રહેતા નિવૃત્તિ સ્વીકારી. અનેરો આનંદ હોય છે. કમભાગ્યે હું તેનાથી વંચિત રહી ગયો.” સંઘર્ષોના નાયક અને શાંતિના મહાનાયક મન્ડેલાએ પ્રમુખ પદ
અંગ્રેજો દ્વારા અપાયેલો શારીરિક ત્રાસ અને માનસિક વિટંબણાઓ, સ્વીકારતી વખતે જે વાક્યો કહ્યા હતા, એ ભારતના રાજકારણીઓને એ પણ અમાનુષી કક્ષાની હતી, તો પણ મન્ડેલાએ દક્ષિણ આફ્રિકાના આજે પણ લાગુ પડે છે એટલે એ અક્ષરસ: અહીં મૂકું છું:પ્રમુખપદના સોગંદ સમારંભ વખતે પોતાના મનમાં તસુ જેટલો પણ “આજે તમને બધાને એક સાથે જોઈ આનંદ થાય છે, પણ મારી વેરભાવ ન રાખ્યો, અને પહાડ જેટલા ક્ષમાવાન બની એ સર્વેને માન નમ્ર વિનંતી તમને બધાને છે. આજે તમે, આમાંના ઘણા કેબિનેટ આપ્યું. ડેથ પેનલ્ટીની ભલામણ કરનાર વકીલને વીઆઈપી તરીકે મિનિસ્ટર થયા છે. સત્તા હવે તમારા હાથમાં છે, પણ એ અભિમાનમાં બોલાવ્યા, જુલમ કરનાર જેલરને પણ મુખ્ય મહેમાન તરીકે બેસાડ્યા. છકી ન જતા, એટલું યાદ રાખજો કે તમને આ દેશની ગરીબ પ્રજાએ મન્ડેલાનું મરણ ઈચ્છનાર એ સમયના દ. આફ્રિકાના અંગ્રેજ પ્રમુખ પ્રતિનિધિત્વ આપ્યું છે. તેને ભૂલશો નહીં. નહીં તો તમને તેમના વેરવુડની વિધવાને આશ્વાસન આપવા ગયા.
દિલમાંથી ફેંકાઈ જતાં વાર નહીં લાગે. તેમની સાથે ભળતા રહેજો. કોઈને ધિક્કારશો નહિ. શમે નહિ વેરથી વેર. ક્ષમાથી મન ઊંચું બંગલાઓની કેદમાં બંધાઈ ન જતા. હું તેમની એકતા માટે બધું જ થાય છે. જે ક્ષમા માગે છે એ મહાન છે, પણ ક્ષમા આપે છે તે તો કરી છૂટવા તૈયાર છું.” મહામહાન છે. નેલ્સન મંડેલા આવા મહાન છે.
આ માનવે વેદનાનો સાગર પીધો છે. એ સિદ્ધિનો સૂર્ય છે, તપેલું આ દક્ષિણ આફ્રિકાની ધરતી જ એવી છે કે ત્યાં ધરતીમાં સોનું શુદ્ધ સોનું છે અને જગત સ્વતંત્ર્યની પ્રેરણા છે. પાકે અને ધરતી ઉપર પણ સોના જેવા માણસ પાકે. ગાંધીજી અહીંથી મહામાનવ મન્ડેલાના સમગ્ર જીવનને વાંચવા એમના જ લખેલા જ મહાત્મા થઈને આવ્યા.
પુસ્તક ‘લોન્ગ વે ટુ ફ્રીડમ' પાસે જવું જોઈએ. મારા પ્રબુદ્ધ વાચકોને જે સત્યાગ્રહની હવા ગાંધીજી જે ધરતી ઉપર મૂકી ગયા હતા એ એ વાંચવાની હું વિનંતિ કરું છું. ધરતી ઉપર ગાંધીજી પછી ત્રણ વરસે મંડેલા જન્મ્યા અને પોતાની ઘોર નિરાશામાંથી આશા કેમ અને ક્યારે ઊગે, સ્વપ્ના કેવા તપથી ચળવળમાં ગાંધીજીના આદર્શને પોતાની સમક્ષ રાખી દક્ષિણ આફ્રિકાને સાચા પડે એ જાણવું હોય તો એ પુસ્તક પાસે જવું ઘટે. અંગ્રેજોની હકુમતથી છોડાવી રંગભેદ અને જાતિભેદ વગરના આ કેદીને જગત આખાએ પોતાની આંખોમાં, હૃદયમાં અને ઈન્દ્રધનુષી રાષ્ટ્રની જાહેરાત કરી. જેમાં દરેક રંગનું, દરેક પ્રજાનું આત્મામાં પ્રેમથી કેદ કર્યો છે, હંમેશ માટે. મહત્ત્વ હોય અને એ જ સાચી લોકશાહી છે અને માનવધર્મ છે.
Tધનવંત શાહ ચોકીદારથી પ્રમુખ સુધી પહોંચનાર આ મહામાનવના જીવનનો
drdtshah@hotmail.com પટ વિશાળ છે, અહીં તો એના માતત્ત્વને બિરદાવવું છે. જે દિવ્ય છે. (આ લેખ માટે આધારઃ “સપનાની પેલે પાર, નેલ્સન મંડેલા' : ડૉ. આ દિવ્ય આત્માએ ઈશ્વરના અવતાર જેવું કામ કર્યું છે. નવીન વિભાકર)
ગાંધી વીણી. સત્તાના સિંહાસને બેઠા પછી જે નેતાઓ મને ટેકો આપતા હતા, તેઓ જ મારી અવગણના કરવા માંડ્યા છે ! હું કંઈ પણ કહું કે સલાહ આપું તેને ઘરડાના લવારા તરીકે ખપાવે છે ! હું જે કહું તેને હસી કાઢવામાં આવે છે. આથી મને લાગ્યું છે કે આ દેશમાં લાંબુ જીવવામાં કશો અર્થ નથી. | મેં તેમનો સાથ છોડી દીધો ને એકલો જ નીકળી પડ્યો. શું થવા બેઠું છે? આ દેશનું શું થવાનું છે, તે બધું હું ચોખ્ખું જોઈ શકું છું પણ કાળ-સમય સમયનું કામ કરશે. મારે આજે કશું જ કરવું નથી ! તમે ધીરજ રાખો, વિધાતા જ્યારે કામ કરવા માંડે છે ત્યારે એક દિવસમાં બધું કરી નાંખે છે અને ત્યારે આ નેતાઓ મોં વકાસતા રહી જશે. આ નેતાઓને સમજણ પણ નહીં પડે કે શું થઈ રહ્યું છે. | (શ્રી અનસુયા પ્રસાદને પોતાના મૃત્યુના બે દિવસ અગાઉ ગાંધીજીએ લખેલ પત્રમાંથી)
સંકલન કર્તા : સાધક રમેશભાઈ દોશી