________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૨
સ્વરૂપે પરિણમે તે જ જ્ઞાન અને ચારિત્ર છે. અંતર્દષ્ટિ વર્તતાં બાહામાં કર્મોદય પ્રેરણાએ વર્તાય અને આત્મા જ મુખ્યપણે ઉપગમાં ભાસે તે જ ધર્મ જપ તપ ધ્યાન છે
આત્મા તરફ શ્રુતજ્ઞાનપયોગ વર્તે અને બાહ્ય વ્યવહાર થાય તે જ આત્માની મુક્તતા છે. આત્માને ભૂલતાં સર્વ વિશ્વ ભૂલાય છે. આત્માને પૂજતાં સર્વ વિશ્વની પૂજા થાય છે. આત્મજ્ઞાન વિના બાહ્યવિદ્યાઓથી દુનિયામાં જે મહત્તા મળે તે મનની મહત્તા છે પણ આત્માની મહત્તા નથી. આત્મજ્ઞાન વિનાનાં ભાષણે અને પ્રવૃત્તિઓ તે મનબાજીગરની બાજી સમાન છે. મનમાં મોહ વર્તે અને બીજાને આત્મજ્ઞાનનાં શાસ્ત્રો સંભળાવવામાં આવે તે નાટકીયાના પાત્ર સમાન છે. જેટલું વર્તનમાં મૂકાય તેટલું ઉપદેશ વિના મનપણથી અન્યને અસર કરી શકે છે. ચારિત્રી બોલ્યા વિના ચારિત્ર વિનાના વક્તાઓ કરતાં અનંતગુણ અસર અપર કરી શકે છે. ચારિત્રીની દુનિયા પર જેટલી અસર થાય છે તેટલી અન્યની થતી નથી. ગુરૂઓ મનપણે વર્તે છે અને શિષ્યના સંશ ટળી જાય છે માટે સદ્વર્તનપર ખાસ લક્ષ્ય રાખે. દેવગુરૂ ધર્મની સેવાભક્તિથી આત્માની શુદ્ધિ થાય છે. સેવાભક્તિથં. હદયશુદ્ધિ થતાં આત્મજ્ઞાન પ્રગટે છે. વ્યવહારનયથી વ્યવહાર પ્રમાણે વર્તી અને નિશ્ચયદષ્ટિને હૃદયમાં ધારણ કરે. વ્યવહારનયને ઉત્થાપતાં ચતુર્વિધ સંઘને ઉચ્છેદ થાય છે માટે ગમે તેવા પ્રસંગે વ્યવહારનય કથિત નિમિત્ત ધર્મસાધનેને ઉછેદ થાય એવું બેલશે નહિ. એકાંત નિશ્ચય દષ્ટિવાળાઓને
વ્યવહારને ઉપદેશ આપું છું અને એકાંતવ્યવહારીઓને નિશ્ચયનયને ઉપદેશ આપી. બને નયના ઉપયોગી બનાવું છું. જ્ઞાન એ નિશ્ચય છે અને ક્રિયા એ વ્યવહાર છે. “લોક મળે ત્યાં
કાચાર અને સંત મળે ત્યાં આત્માકારની ઉક્તિ ધ્યાનમાં રાખીને પ્રવર્તશે. સાધુઓના વિચારાચારના મતભેદ દેખીને સાધુઓની નિંદા ન કરવી. જૈનશાસન સાગર જેવું છે એમાં
For Private And Personal Use Only