________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૫૧૮ બને છે. રાગ અને વૈરાગ્ય બે મનમાં વર્તે છે. શુદ્ધાત્મામાં રાગ ભાવ, વૈરાગ્યભાવ, ત્યાગભાવ, વગેરે માનસિક પરિણામે રહેતા નથી. વૈરાગ્ય, ત્યાગ અને ભક્તિ એમાંનું એક પણ સાધન પૂર્ણ પણે અવલંબતાં શુદ્ધાત્મસ્વરૂપ અવશ્ય પ્રગટે છે એ પૂર્ણ નિશ્ચય છે. આત્મજ્ઞાની ગુરૂના ભક્તો ગુરૂની આજ્ઞા પ્રમાણે ભક્તિભાવમાં વર્તતા છતા મેહગર્ભિત વૈરાગ્ય અને દુઃખ ગર્ભિત વૈરાગ્યમાંથી જ્ઞાનગભિત વૈરાગ્યમાં આવે છે અને જ્ઞાનગર્ભિત વૈરાગ્યથી સર્વવિષયરૂપસમુદ્ર ઉપર તરવા સમર્થ બને છે તથા સર્વવિષયમાં તેઓને અમૃત તથા વિષની બુદ્ધિ રહેતી નથી; જ્ઞાનગર્ભિત વૈરાગીઓને જાદુગરની બાજી સમાન સર્વ સંસારના તથા કર્મના ખેલ લાગે છે, તેમાં તેઓને આનંદ લાગતું નથી તેમ રૂ:ખ પણ લાગતું નથી, તેઓ નટની પેઠે કર્મપ્રકૃતિથી નાચતા હોય એવા પિતાને પ્રથમ જ્ઞાનદશામાં દેખે છે પશ્ચાતતે પોતાને આકાશની પેઠે નિલેપ સ્થિર દેખે છે. તેઓ ગૃહસ્થનાં કાર્યો કરે છે, કૂર્મપુત્રની પેઠે તેઓ કેવલજ્ઞાન પામ્યા છતાં પણ વતી શકે છે. ધ્યાનસમાધિથી પાકેલા જ્ઞાનીના આમામાં એટલે બધા આત્માન દ સાગર ઉછળે છે કે તેથી તેઓ સર્વત્ર સર્વ બાબતેનાં કર્તવ્ય કરતાં હરતાં ફરતાં આનદમયી દેખાય છે અને તેને ખ્યાલ અજ્ઞાનીજીને તે વિષય સંબંધી જેવો દેખાય, પરંતુ જ્ઞાનીઓને જાણે છે કે તે આનંદ ત્રણ ભુવનમાં પણ માઈ શકતું નથી. આત્મજ્ઞાનીને તેવા વ્યક્તાત્માનંદથી તેની કાયા અને ઇન્દ્રિયે પણ આનંદથી ઉભરાતી હોય એવું લાગે છે. આ અનુભવ ઘણી વાર વ્યક્ત થયે છે તે અંતરાયકર્મના ક્ષપશમથી પ્રગટેલ અનુભવાય છે. મેહને નાશ કરવા માટે રાજગરૂપ જ્ઞાન ગતિ વૈરાગ્ય છે. જ્ઞાનગર્ભિતવૈરાગ્યવાળે બાહ્યદષ્ટિની અપેક્ષાએ હિંસા થાય એવાં કર્મો કરે છે તે પણ તેને પાપ લાગતું નથી, તેનું કારણ એ છે કે તેને કોઈ જીવને મારવાની રાગદેષવાળી બુદ્ધિ હોતી નથી, તેના આત્માને ઉપયોગ નિર્મલ હોય છે તેથી તેને નવીનકર્મ બંધાતા નથી
For Private And Personal Use Only
