________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પર૯
સખને માટે જીવન ગાળતા નથી તેનું કારણ અજ્ઞાન એહ છે. મહાત્માના સુખની પ્રતીતિ જેથી થાય તે જ્ઞાન છે. વિષયના લેગ વિના જે આનંદ અનુભવાય છે તે આત્માનંદ છે. આત્માનંદ જે અનુભવે છે તે અસંખ્ય ઈન્દ્રચક્રવર્તિાવડે પૂજ્ય ' આશબ્દ છે. આત્મજ્ઞાની અને આત્માનંદી નગ્ન હોય તે પણ તે પૂજ્ય છે. સવસ્ત્ર હોય, ઝુંપડીમાં પડેલ હાય, વા શિલાપર બેલે હેય તે પણ તેની તુલનામાં ઈન્દ્ર ચક્રવતી વગેરે પણ વિષય પરતંત્રદાસે છે. જેઓ અજ્ઞાન અને મેહના આધીન છે તેઓ દાસના પણ દાસ છે. અજ્ઞાનીને અને મહીને ગમેતેવા બાહ્યરાગાદિયેગે સ્વપ્નમાં પણ સુખ નથી. વિષયેમાં સત્યસુખ નથી. વિષયે જડપદાર્થો છે. જડપદાર્થોમાં સુખ અને જ્ઞાન નથી તેથી તેના ભેગે આનંદ હાય જ ક્યાંથી ? બાહ્યવિષયમાં રાગ અને દ્વેષ કરે તે અજ્ઞાન અને મેહની ચેષ્ટા છે. જડપદાર્થોમાં જ્ઞાન અને સુખ નથી. જડમાં આનંદગુણ અને જ્ઞાનગુણ નથી છતાં તેની મમતાથી અને અહંતાથી અજ્ઞાનીજી અનેક પ્રકારનાં - પાપકર્મો કરે છે. વિષયની લાલસાથી આનંદ નથી. વિષયમેહ
એજ સર્વદુઃખનું મૂળ છે. આત્મજ્ઞાનથી વિષયમેહ ટળે છે , અને આત્માની સ્વતંત્રતાને અનુભવ આવે છે. આત્માના સત્યાનંદની આગળ ઈન્દ્રનાં અને ચક્રવર્તિનાં સુખ તે દુઃખરૂપ છે એવું જાણનાર આત્મસામ્રાજ્યવાદી છે અને તે સ્વતંત્ર છે તેને બહાંતરમાં આપયોગે સ્વતંત્રસુખ વત્ય કરે છે તેને ઇન્દ્ર ચક્રવતી શહેનશાહની પરવા નથી તેને બાહ્યવસ્તુઓ હોય તે તેની વૃદ્ધિ-આસક્તિ નથી અને ન હોય તે તેને મેળવવા ઈચછા નથી એ આત્મજ્ઞાની સ્વતંત્ર મુક્ત છે. જેમ જેમ મનમાં નિરૂપાધિપણું વેદાય તેમ તેમ આત્માનંદને પ્રકાશ થાય છે. જે જે જડવતુઓને મેહ છે તેજ ઉપાધિકર્તા છે. બાહારાજ્ય ધના સત્તા વગેરેમાં શુદ્ધાત્માના સુખને ગંધ પણ નથી. જેમાં વસ્તુતઃ આનંદ નથી તેમાં આનંદ ક" એજ શાંતિ છે. યશક્તિથી પણ આનંદ નથી. નામ રૂપમાં આત્માની અહંવૃત્તિને
For Private And Personal Use Only
