________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૫૧૦
દશા આવે છે અને જાય છે અને મેહને સર્વથા નાશ થતાં એવી શુદ્ધાત્મદશા, એવંભૂતન ધ્યાને પ્રગટે છે તે કદાપિ ટળતી નથી. ઉપશમ અને ક્ષપશમની એવી શબ્દનયષ્ટિના ધ્યાનવાળી અવધૂતદશાનો અનુભવ આવ્યું છે, પરંતુ મેહને સર્વથા ક્ષયરૂપ દશાને અનુભવ આવ્યા નથી. શુકલધ્યાનદશાની કિંચિત ઝાંખીને આનંદરસ વારંવાર વેદાય છે અને અનુપગદશાએ ટળે છે. આમેપગની ધ્યાનદશાનું પ્રાબલ્ય વૃદ્ધિ પામે છે અને અનુપયોગદશાની વ્યક્તતા પુન: આત્મપયોગરૂપપ્રતિકમણથી ટળે છે. તેમજ વ્યાવહારિક કર્તવ્ય સ્વાધિકારે કાયાથી કરાય છે તેમજ શુભાશુભકર્મવિપાકરૂપ ઉદયપ્રયોગમાં સમભાવ સાક્ષીભાવ વેદાય છે અને આત્માનું જડની અપેક્ષાએ ગુરૂત્વ અને લઘુત્વ છે તે વેદાતું નથી. કષાદય આવે છે તે તુર્ત ટળી જાય છે પણ તેનું જોર અને તેનું ઉપયોગિત્વ હવે રહ્યું નથી. જડ છે તે જડપણે અનુભવાય છે અને આત્મા તે આત્મપણે અનુભવાય છે. જડ અને આત્માની ભેગી ઔદયિકદશામાં રાગ અને દ્વેષ વર્તતે નથી એમ આપણે અનુભવ વેદાય છે અને તેમાં ક્ષયપશમાનેપયોગ અને ક્ષયોપશમ તથા ઉપશમચારિત્રને આવિર્ભાવ છે એમ પ્રભુમહાવીર દેવનાં શાસ્ત્રોની અપેક્ષાએ સમજાય છે. ક્ષાયિકાભાવનું જ્ઞાન અને ક્ષાયિકભાવનું યથાખ્યાતચારિત્ર પરભવમાં પ્રગટાવવા માટે પુરુષાર્થ કરાય છે. તે આત્મન ! તે પરભવમાં પૂર્ણ થશે તેમ લાગે છે. ઉપશમ તથા ભાવમાં ક્ષપશમભાવમાં પ્રમાદનું ઉત્થાન થવાનો સંભવ છે તેમ થાય છે તેથી હે આત્મન !!! તું પ્રમાદેથી સાવધ થા અને પૂર્ણ જાગ્રત્ થવા અપ્રમત્ત આપયેગી થા!!! હે આત્મન ખાદ્યપદાર્થોમાં આસક્તિ વિના પ્રવત આત્મામાં આત્માને ઉપયોગ રાખ છે! આત્મામાં આત્માનો ઉપયોગ વર્તતાં બાહ્યધાર્મિકક્રિયાઓ થાય તે પણ ઠીક અને ન થાય તોપણું ભલે. પ્રમાદનો અંશ માત્ર પણ મનમાં ન પ્રગટે એવો ખાસ ઉપગ રાખવા પ્રબલ ઉત્સાહી થા !!! સ્વાધિકારે વ્યાવહારિક કર્તવ્યને દેહ છે ત્યાં સુધી નિર્લેપપણે કર. જ્યાં સુધી જડવતુઓ
For Private And Personal Use Only
