Navkar Prabhav

Publisher: Jain Prarthana Mandir Trust

Page 8

મનુષ્ય નવકારમંત્રને ગણે છે, એમ કહેવા કરતાં નવકાર કરેલા વ્યવસ્થિત જાપથી મંત્રના અધિષ્ઠાયક દેવો સુધી તે મંત્રને ગણ્યા સિવાય એનાથી રહી જ શકાતું નથી. એમ આંદોલનો પહોંચે છે અને તે દેવો સાધકને અનેક રીતે કહેવું વધારે સુંદર છે. આવી સ્થિતિ પ્રાપ્ત કરવી એ સાધકોને સહાય કરે છે માટે જ મંત્રાક્ષરોને પણ સાક્ષાત્ દેવ અને માટે ખાસ જરૂરી છે. ભક્તો ભક્તિમાં પણ મુક્તિનો જ દેવાધિષ્ઠિત માનીને જ ઉપાસના કરવાની છે. મંત્રાક્ષરોમાં આનંદ અનુભવતા હોય છે.
પણ આવું દેવત ખાસ કરીને ગુરુના મુખથી આપણને મંત્ર મંત્રની ઉપાસનામાં નિષ્ઠાની ખાસ જરૂર છે કારણ મળે તો જ પ્રાપ્ત થાય છે. એ કારણે જે સદ્ગુરુના દર્શનથી કે 'નપ વત્તા વારિ, માનસે ’ એ ધાતુ ઉપરથી જાપ આપણને પરમ આનંદ પ્રાપ્ત થતો હોય, જેમના ઉપર શબ્દ બનેલો છે. આ એક શાસ્ત્રસિદ્ધ અને વિજ્ઞાનસિદ્ધ હકીકત આપણને અનન્ય ભક્તિ હોય, તેવા ગુરુદેવ પાસે મંત્રાક્ષરોનો છે કે આપણે જે શબ્દોનો ઉચ્ચાર કરીએ છીએ તે શબ્દો પાઠ મેળવવો જોઇએ, એમ કરવાથી મંત્રમાં ચૈતન્ય પ્રગટ સમગ્ર જગતમાં વ્યાપી જાય છે. જેમ શાંત સરોવરમાં પથ્થર થાય છે. આ ઉદેશથી જ નમસ્કાર મંત્ર આદિ ભણવા માટે નાખવાથી પાણીમાં કંડાળા પ્રગટ થાય છે અને જો જોરથી શાસ્ત્રોમાં ઉપધાન તપની વિધિ ફરમાવેલ છે. ફેંકવામાં આવ્યો હોય તો એક કુંડાળામાંથી બીજા અનેક કુંડાળા
૧૮ દિવસના પોષધ સાથે સાડાબાર ઉપવાસના ઉત્પન્ન થઇને એક કિનારાથી બીજા કિનારા સુધી વ્યાપી જાય તપ સાથે પ્રથમ ઉપધાન કરવું. મવેત્ વીર્યવતી વિદ્યા , છે, તે પ્રમાણે શબ્દોનો ઉચ્ચાર કરવાથી પણ આંદોલનો ગુરુવવત્રસમુદ્ર વા’ પ્રગટ થાય છે અને તે સમગ્ર વિશ્વમાં વ્યાપી જાય છે. હવે જો વિનય-બહુમાનપૂર્વક ગુરુના મુખેથી જે વિદ્યા પ્રાપ્ત આંદોલનો નિર્બળ હોય તો ખાસ કંઇ જ કરી શકતા નથી, થઈ હોય તે વિદ્યા વીર્યવાળી-વિશેષતયા ફળ આપનારી થાય પણ પ્રબળ હોય અને વ્યવસ્થિત રીતે ફેલાયા કરે તો આ છે. આ વિધિથી મંત્રમાં ચૈતન્ય પ્રગટ થાય છે અને અમુક આંદોલનો જગતના દ્રવ્યોમાં-વાતાવરણમાં પ્રવેશ કરીને તદન સંખ્યામાં જાપ થયા બાદ તેનો અનુભવ પણ થવા લાગે છે. કલ્પનાતીત અને ચમત્કારિક પરિવર્તન કરી શકે છે માટે સાધકે મંત્રાક્ષરના જપમાં એવી રીતે તન્મય થઇ જવું જોઇએ કે સમુદ્રમાં માછલાંને જેમ દશે દિશાઓમાં પાણીનો જ અનુભવ થયા
-નવકાર મહિમા કરે છે તેવી રીતે મંત્રાક્ષરોનો એવી વ્યવસ્થિત રીતે જાપ જેમ પર્વતમાં મેરુ, વૃક્ષોમાં કલ્પવૃક્ષ, સુગંધોમાં ચલાવવો જોઇએ કે જેથી મંત્રાક્ષરોના આંદોલનો પોતાની ચંદન, વનોમાં નંદન, પશુઓમાં મૃગપતિ (સિંહ), સર્વ બાજુએ વ્યાપી જાય અને પોતે જાણે મંત્રાક્ષરોના ધ્વનિના પક્ષીઓમાં ગુરુડ, તારાઓમાં ચંદ્ર, નદીઓમાં ગંગા, મહાસાગરમાં ડૂબી ગયો હોય એવું તેને ભાન થાય. આવી દેવતાઓમાં ઇન્દ્ર, સમુદ્રોમાં સ્વયંભૂરમણ સમુદ્ર, રીતે જાપ કરવામાં આવશે ત્યારે નવકાર મંત્રના જાપના સુભરોમાં વાસુદેવ, નાગોમાં શેષનાગ, શબ્દોમાં દિવ્ય ચમત્કારોનો સાધકને આપોઆપ અનુભવ થવા લાગશે. અષાઢી મેઘની ગર્જના, રસોમાં ઇક્ષરસ, ફૂલોમાં
નવકાર મંત્ર એ માત્ર પોદગલિક અક્ષરરૂપ છે, એમ અરવિંદ, ઔષધિમાં અમૃત, રાજાઓમાં રઘુનંદન, માનવાનું નથી. એમાં તો અક્ષરરૂપે ખરેખર પરમેષ્ઠિઓ રહેલા
સત્યવાદીઓમાં હરિશ્ચન્દ્ર, ધર્મોમાં દયાધર્મ, વ્રતોમાં છે તેથી ‘જાપ જપતી વખતે પરમેષ્ઠિના સાનિધ્યનો આપણને બ્રહ્મચર્ય વ્રત અને દાનોમાં અભયદાન શ્રેષ્ઠ છે. એ અનુભવ થાય છે' એવી ભાવનાથી જાપ કરવો જોઇએ. મંત્ર
પ્રમાણે સર્વ મંત્રોમાં શ્રી નવકાર મંત્ર સારભૂત અને એ પોતે જ અક્ષરાત્મક દેવ છે અને મંત્રના પોતાના પણ શ્રેષ્ઠ છે. એના ઉપકારો હજારો મુખેથી કહેવાને અનેક અધિષ્ઠાયક દેવો હોય છે એટલે મંત્રના ભક્તિપૂર્વક કોઇ સમર્થ નથી.
માતુશ્રી તેજબાઇ ગગુભાઇ ટોકરશી છોડવાના આત્મશ્રેયાર્થે (મોટી ખાખર-ચેમ્બર)
હસ્તે શ્રીમતી રાજશ્રીબેન અશોકભાઇ છાડવા