________________
आधारि--आधारचक्राचे ठिकाणी. योगशास्त्रांत आपल्या शरीराच्या ठिकाणी सहा चक्रं मानली आहेत. गुदद्वाराजवळील शिवणीच्या ठिकाणी (१) आधारचक्र, नाभिप्रदेशाजवळ (२) स्वाधिष्ठानचक्र, हृदयदेशाचे ठिकाणी (३) मणिपूरचक्र, नासामूली (४) अनाहतचक्र, कपाळाचे ठिकाणी (५) विशुद्ववक व शिरोभागों (६) आज्ञाचक अशों ही सहा चकें होत. चक्र मगजे शरीरांत खोलगट असलेली वाटोळी जागा. समाधि लावतांना वायु ऊर्ध्व करून ब्रह्मांडों नेऊ लागले झणजे या सहा चक्रांच्या ठिकाणी तो भरून राहत असतो अशी योगाची माहिती आहे.
(६२२) विद्यु-विद्युत्, वीज. मछक-भत्स्य, मासा. 'त्स' चा प्रायः 'छ' होतो. 'क' हा स्वार्थी प्रत्यय आहे. आधारि-आधारि.
(६२३) आघारिगी--आधारिणी, आधार असलेली किंवा आधारस्थानी राहणारी.
(६२४) कुळा अकुळा--कुल शब्द हा येथे शक्तिमार्ग संप्रदायांतील अर्थों वापरला आहे. शक्ति व तिचें सूजन या अर्थों कुल शब्द येथे वापरला आहे. या पासूनच कौल मगजे वाममार्गो शाक्त असा अर्थ होतो. या शक्तीचा ह्मणजे कुंडलिनीचा विचार शाक्त व अशाक्त दोघेहि करितात.
पक्षद्वय--जीव आणि शिव या दोन्ही पक्षास.
नाडिया-इडा, पिंगला व सुषुम्ना या तीन्ही नाडीस. योगशास्त्रांत या तीन नाड्या मुख्य मानिल्या आहेत.
(६२५) दशवायु-प्राण, अपान, व्यान, उदान व समान हे पांच व चलन, वलन, प्रसारण, निरोधन व आकुंचन करणारे किंवा नाग, कूर्म, कृकश, देवदत्त व धनंजय
www.umaragyanbhandar.com
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
