Book Title: Mahavirnu Aarogya Shastra
Author(s): Mahapragna Acharya
Publisher: Anekant Bharati Prakashan

View full book text
Previous | Next

Page 129
________________ સમાધાન છે સંવર કાયોત્સર્ગ વગર ન તો મનની શુદ્ધિ થઈ શકે છે કે ન તો દિમાગની. તેનું પણ એક આધ્યાત્મિક, તાત્ત્વિક કારણ છે. આશ્રવ અને સંવર - આ બંને સમસ્યાઓ પેદા કરનાર છે. આશ્રવ માનસિક વિકૃતિ પેદા કરે છે અને ભાવાત્કમ વિકૃતિ પણ પેદા કરે છે. જ્યાં આશ્રવ હોય ત્યાં વિકૃતિ પેદા થશે જ. ડૉક્ટર કહે છે કે જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ સામે ખાંસી ખાતી હોય ત્યારે આપણે નાક ઉપર રૂમાલ ઢાંકી દેવો જોઈએ. કોઈને ઇન્ફેક્શન હોય તો સામેની વ્યક્તિએ નાક ઉપર રૂમાલ ઢાંકી દેવો જોઈએ. ડૉક્ટર જ્યારે ઓપરેશન કરે છે ત્યારે નાક ઉપર કપડું બાંધે છે. તેનું કારણ એ જ છે કે બીમારીનું સંક્રમણ ન થાય. નાક ખુલ્લું હશે તો શ્વાસની સાથે બીમારીનાં કીટાણુંઓ અંદર પ્રવેશી શકશે. નાક બંધ કરી લઈએ તો સંવર થઈ જાય. નાકનો સંવર કરવો જરૂરી છે. આશ્રવ સમસ્યાનું મૂળ છે. સંવર સમસ્યાનું સમાધાન છે. આપણા શરીરમાં આશ્રવ અનેક છે. આશ્રવોનો દરવાજો ખુલ્લો છે. શરીરના તમામ દરવાજા બંધ હોય તો મન કશું જ કરી શકતું નથી. શરીરનો યોગ ન મળે તો કશું જ ન થઈ શકે. મનોવર્ગણાને કોણ ગ્રહણ કરે છે ? વચનવર્ગણાને કોણ ગ્રહણ કરે છે ? શરીર કરે છે. જો શરીરનો કાયોત્સર્ગ થઈ જાય, શરીર શિથિલ બની જાય તો મનનો દરવાજો બંધ થઈ જશે, બીમારીઓનું દ્વાર પણ બંધ થઈ જશે. આ તાત્ત્વિક વાત આપણા માટે કેટલી બધી વ્યાવહારિક બને છે ! જિનભદ્રગણિએ ખૂબ મહાત્ત્વપૂર્ણ વાત કરી કે ચંચળતા એક જ છે અને તે છે શરીરની ચંચળતા. કાયાને બરાબર સાધી લીધી હોય તો મન સધાઈ જશે. વાણી સધાઈ જશે. અન્ય પણ સધાઈ જશે. કેવું મહત્ત્વપૂર્ણ સૂત્ર છે આ ! જો આપણે તેનો બરાબર ઉપયોગ કરીએ, કાયાને સાધી લઈએ, કાયસિદ્ધિ કરી લઈએ અને સ્થિર રહેવાનું શીખી લઈએ તો અનેક સમસ્યાઓમાંથી મુક્તિ મળી જાય. રહસ્યપૂર્ણ પ્રયોગ કાયોત્સર્ગનો એક પ્રકાર છે – ઊર્ધ્વકાયોત્સર્ગ, ઊભા ઊભા કાયોત્સર્ગ કરો. ભગવાન મહાવીરે કાયાના ઉત્સર્ગના જે પ્રકારો મહાપીનું સોમ્યાત્ર ૧ ૧૧૩ Jain Educationa International For Personal and Private Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188