________________
૨૩૦ કર્મસિદ્ધાન્ત : રૂપરેખા અને પ્રૌઢ ગ્રન્થ સૂરિની રચના છે ). આથી પ્રશ્ન એ ઉદ્દભવે છે કે દેવેન્દ્રસૂરિએ છઠ્ઠો કર્મગ્રંથ કેમ ન ર ? શું એમાં આવતી બાબતે એમના ચેલા પાંચ કર્મ માં આવી જાય છે? આને ઉત્તર વિદ્વાને આપવા કૃપા કરે.
વધે છે. ઉત્તર પ્રવૃતિ હશીને કથાનું અંત
સત્તરિયાની પહેલી જ ગાથામાં અભિધેય તરીકે બંધ, ઉદય, સત્તા અને પ્રકૃતિસ્થાનનું સ્વરૂપ રજૂ કરવાની પ્રતિજ્ઞા કરાઈ છે. ત્યાર બાદ મૂળ પ્રકૃતિને આશ્રીને બંધસ્થાને, ઉદયસ્થાને અને સત્તાસ્થાને અને એને પરસ્પર સંવેધ તેમ જ સંવેધાને જીવસ્થાને અને ગુણસ્થાને આશ્રીને વિચાર, એ જ બાબતને ઉત્તર પ્રવૃતિઓને અંગે પરામર્શ તથા ગતિ અને ઈન્દ્રિય એ માર્ગણાસ્થાને ઉદ્દેશીને કથન, ઉદીરણ, ઉપશમશ્રેણિ અને ક્ષાપક-શ્રેણનું સ્વરૂપ તેમ જ ક્ષપક-શ્રેણનું અંતિમ ફળ એમ વિવિધ વિષયે આલેખાયા છે. સંક્ષેપમાં કહેવું હોય તે કર્મની દસ અવસ્થા પૈકી મુખ્યતયા બન્ધ, ઉદય અને સત્તા એ ત્રણેનું અને એના ભંગેનું અહીં નિરૂપણ છે. બાકીની સાત
અવસ્થાએ તે ઉત્કર્ષણ, અપકષણ, સંક્રમણ, ઉદીરણા, ઉપશમન, 'નિધત્તિ અને નિકાચના છે અને એને બન્ય, ઉદય અને સત્તામાં અંતર્ભાવ થઈ શકે છે.
૧. આને સામાન્ય અર્થ સંયોગ છે. સંવેધને અધિકાર પંચસંગહ અને એની પજ્ઞ વૃત્તિ ( પત્ર ૨૦૯આ ઇત્યાદિ )માં છે. કમ્મપડિના છેલ્લા અધિકારની ૫૪મી ગાથામાં “સંહ’ શબ્દ વપરાય છે. એની ટીકા( પત્ર ૨૧૮આ )માં મલયગિરિસૂરિએ એને નીચે મુજબ અર્થ સૂચવ્યું છે –
“હવેઃ પરમેશ્વાસમાગમતિ મીર”.
Jain Education International 2010_05 For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
