Kalyan 2007 10 Ank 07

Author(s): Kirchand J Sheth, Manoj K Sheth
Publisher: Kalyan Prakashan Mandir

Page 6

શંકા-સમાધાન
શંકા-૬૪૫. આંખની તકલીફ દૂર કરવા આંખને સારી રાખવા સાધુથી આંખમાં આંજવાના ઔષધરૂપે મધનો ઉપયોગ કરી શકાય કે નહિ ?
સમા॰ સાધુએ અને શ્રાવકે પણ આંખની તકલીફ દૂર કરવા કે આંખને સારી રાખવા મધનો અને જેમાં મધ આવતું હોય તેવી દવાનો પણ ઉપયોગ ન કરવો જોઈએ. આંખની તકલીફ દૂર કરવા કે આંખને સારી રાખવા મધ વિનાની ઘણી દવાઓ આજે ઉપલબ્ધ છે. આમ છતાં ગાઢ પરિસ્થિતિ સર્જાય ત્યારે ગીતાર્થ ગુરુભગવંતની સલાહ પ્રમાણે કરવું જોઈએ.
શંકા-૬૪૬. વિકલેન્દ્રિય જીવો જળપાન કરતા દેખાતા નથી. એમને જળપાન હોય કે નહિ ? ન હોય તો કેવી રીતે ?
સમા આ વિષે કોઈ વિગત શાસ્ત્રમાં મારા વાંચવામાં આવી નથી. કેટલાંક વિક્લેન્દ્રિય જીવો જળમાં જ ઉત્પન્ન થતા હોય છે. એથી એમને જળની જરૂર ન રહે. તે સિવાયના વિકલેન્દ્રિય જીવોનો આહાર અને શરીર બંધારણ એવું છે કે જેથી તેમને જળની જરૂર જ ન રહે. આથી વિક્લેન્દ્રિય જીવોને જળપાન ન હોય એમ સંભવે છે. આ વિષે પરમાર્થ તો જ્ઞાની જાણે. શંકા-૬૪૭.પ્રશસ્ત ક્રોધાદિ કષાયના કારણે થતી પ્રવૃત્તિ પ્રશંસનીય ખરી કે નહિ ? જેમ ઇન્દ્રે લુહારને મારી નાખ્યો. એવી ઘટના ભ. મહાવીરના જીવનપ્રસંગમાં આવે છે. જો એ પ્રવૃત્તિ પ્રશંસનીય હોય તો પ્રવૃત્તિની પ્રશંસાથી હિંસાની પણ અનુમોદના ન થઈ
જાય ?
સમારું પ્રશસ્ત ક્રોધાદિ કષાયના કારણે થતી પ્રવૃત્તિ પ્રશંસનીય જ છે. પ્રશસ્ત પ્રવૃત્તિની પ્રશંસાથી તેના દ્વારા થતી હિંસાની અનુમોદના થતી નથી.
શંકા-૬૪૮. માર્ગાનુસારી (જેના ૩૫ ગુણો વર્ણવવામાં આવે છે તે) જીવ ચરમાવર્તમાં આવેલો જ હોય એવો નિયમ ખરો ?
સમા॰ સાચો માર્ગાનુસારી ચરમાવર્તમાં આવેલો
જ હોય.
૦ પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી રાજશેખર સૂરીશ્વરજી મહારાજ
શંકા-૬૪૯.પરમાત્માની ભક્તિ કરનારા રાવણ, અને શ્રેણિક વગેરે દુર્ગતિમાં ગયા. તો તેમનું તે ભવનું પુણ્ય પાપાનુબંધી ગણાય કે પુણ્યાનુબંધી ગણાય ?
સમા॰ આવા ઉત્તમ જીવોના પુણ્યને પાપાનુબંધી કહી શકાય નહિ. કોઈ વિશિષ્ટ કોટિના પાપના ઉદય કાળમાં તેવા પ્રકારનું પાપ થઇ જાય અને એથી નરકાદિ દુર્ગતિમાં જનારા થાય, એમ બની શકે.
શંકા-૬૫૦. જે અભવ્ય જીવમાં ન્યાયથી ધન મેળવવું વગેરે માર્ગાનુસારીપણાના ગુણો હોય તે અભવ્ય જીવને માર્ગાનુસારી કહેવાય કે નહિ ?
સમા॰ ન કહેવાય. કારણ કે તેનામાં જે સારું દેખાય તે સ્વાર્થમૂલક જ હોય, અર્થાત્ તેના દેખાતા ગુણોમાં પણ સ્વાર્થ જ હોય.
શંકા-૬૫૧. જૈનોએ યથાશક્તિ દ્રવ્ય દયા પણ કરવી જોઈએ. આથી જૈનો હોસ્પિટલ બંધાવે તો તે ધર્મ ગણાય કે અધર્મ ?
સમા॰ તાત્કાલિક દુઃખ દૂર કરવારૂપ અનુકંપા છે. એના માટે કાયમી આરંભનાં સાધનો ખોલવાં એવી અનુકંપાનું વિધાન જૈનશાસનમાં નથી.‘રમણીયો ભૂત્વા અરમણીયો મા ભૂ.' આ વચન અને તેની ટીકાથી આ વિષય સ્પષ્ટ થઈ જાય છે. પ્રદેશી રાજાના વિષયમાં
આવું વચન વાચવા મળે છે. વળી આજની હોસ્પિટલોમાં ઘણી દવાઓ પંચેન્દ્રિયજીવોની હિંસાથી બનેલી હોય છે. જેમાં થોડા જીવોને સુખ મળે અને ઘણા જીવોને દુઃખ થાય તેને અનુકંપા જ ન કહેવાય.
શંકા-૬૫૨. ગાયનું મૂત્ર ક્યાં સુધી અચિત્ત રહે ? સમા૦ ગાયનું મૂત્ર ૨૪ પ્રહર (૭૨ કલાક) સુધી અચિત્ત રહે. પછી તેમાં સંમૂછિમ જીવોની ઉત્પત્તિ થાય.
શંકા-૬૫૩. ગૃહસ્થો જે કપડા પહેરીને સંડાસબાથરૂમમાં ગયા હોય તે કપડાથી દહેરાસરમાં મોટેથી બોલીને દેવવંદન વગેરે કરી શકે ?
સમા કપડા તત્કાલ અશુદ્ધિવાળા ન હોય તો કરી શકે.
શંકા-૬૫૪. પૌષધ લેનારી બહેનોએ જાતે પૌષધ ઉચ્ચરીને પડિલેહણ-દેવવંદન-સજ્ઝાય કરીને ગુરુને
ઇ ૪ : કલ્યાણ : ૬૪/૭, ઓક્ટોબર ૨૦૦૭,
ܗ
૨૦૧૩ ઇ