________________
ભારતનું મહાભારત
૦ પ્રવક્તા : રાજીવ દીક્ષિત, પ્રસ્તુતિઃ ભૂપેશ ભાયાણી
વાચકોમાં અતિપ્રિય નીવડેલી “ભારતનું મહાભારત” લેખમાળા ઘણાબધાઓની આગ્રહભરી માગણીને લીધે ફ્રી શરૂ થઈને આ અંકથી આગળ વધી રહી છે, તેનો આનંદ છે. આ પૂર્વે આપણે “આઝાદી બચાઓ આંદોલન'ના રાષ્ટ્રીય પ્રવક્તા શ્રી રાજીવ દીક્ષિતે સંબોધેલા વક્તવ્યોમાં ભારતમાં દવા બનાવતી મલ્ટીનેશનલ કંપનીઓનું વર્ચસ્વ, તેમની પ્રચંડ નફાખોરી, ભારતમાં દવા બનાવતી સ્વદેશી કંપનીઓ પર લાગુ કરવામાં આવેલા નવા પ્રોડક્ટ-પેટન્ટના કાયદા , તેના ગેરફાયદા, દવાના બજારમાં આરોગ્યના નામે થતી ગેરનીતિઓ અને પ્રચારો વગેરે વિષયો જોયા. આ સર્વ વક્તવ્યો શ્રી રાજીવ દીક્ષિતે મુંબઈમાં યોજાયેલી નામી ડોક્ટરો અને દવાના વેપારીઓની જાહેરસભામાં આપેલાં છે. ભારતમાં દવાના ક્ષેત્રમાં જે દૂષણો ફ્લાયેલા છે, તેની સર્વ વિગતો આપણે પૂર્વેની લેખમાળામાં જોઈ. આજની દુ:ખદ પરિસ્થિતિનું મુખ્ય કારણ છે. મલ્ટીનેશનલ કંપનીઓ ! જે ભારતમાં સસ્તાભાવે દવા બનાવી ઊંચા ભાવે ખૂબ જ વેચે છે, તેમની આપણી સરકાર પર
થઈ ગઈ છે. શું છે આ મોનોપાલી ? કેવો છે એમના ગોરખધંધા ? એમની મરાદ કેટલી બધી મેલી છે ? આ બધા વિષયની વિચારણા હવે આગળ વધારીએ. સંક. ૧. કોલગેટની જાહેરાતઃ
કંપનીઓની જે બેલેન્સ-સીટ પ્રકાશિત થાય છે, તેના ડેન્ટિસ્ટોનું હડહડતું અપમાન
આધારે આ લિસ્ટ બનાવ્યું હતું. આ બેલેન્સ-સીટનો આજે તો એવો ખતરનાક ટ્રેન્ડ દેશમાં પેદા થઈ સ્ટડી કર્યો તો તેમાં જે બેસિક દવા બનાવવાનો ખર્ચ ગયો છે કે, દરેક વિદેશી કંપનીએ લોબિંગ માટે અને જે બલ્ક-કોસ્ટ છે, તેના હજાર ગણા વધારે પોતાના એમ.પી, રાખવાના શરૂ કરી દીધા છે. સત્તામાં ભાવથી આ દવા માર્કેટમાં વેચવામાં આવે છે જેમકે રહેલા દરેક નેતા કોઈ ચોક્કસ વિદેશી કંપનીઓના બલ્ટ-રેટ પ્રમાણે બેસિક દવા પંદરસો રૂપિયા પ્રતિ માનીતા હોય છે, જે તે કંપનીઓના હિત માટે જ કિલોગ્રામમાં બને છે, તો તેને લાખો રૂપિયે કિલોગ્રામનાં પોતાની સત્તાનો ઉપયોગ કરતા હોય છે. દરેક પાર્ટીમાં ભાવે વેચવામાં આવે છે. પાકી ગણતરી કરીને આ - મલ્ટીનેશનલ કંપનીઓના નેતાઓ હોય છે, તેઓ શું કંપનીઓ કેવી રીતે હજારોગણા નફામાં દવાઓ વેચે ' કરતા હોય છે ? જ્યારે કોઈ વિદેશી કંપનીઓની છે, તેનો એક રિપોર્ટ તૈયાર કરી પાર્લામેન્ટના કેટલાક | વિરુદ્ધની વાત પાર્લામેન્ટમાં આવે, ત્યારે હંગામો એમ.પી.ને આપ્યો અને યોગ્ય કાર્યવાહી કરવા કહ્યું, કરીને તેઓ આખી વાત દબાવી નાંખે છે. તેનું તેમને ત્યારે પાર્લામેન્ટમાં આ રિપોર્ટની રજૂઆતથી સવાલો. એક ઉદાહરણ આપું. અમે લોકોએ ૧૯૯૨/૯૩માં ઊભા થયા અને આ ગોટાળા માટે એક કમિશન આઝાદી બચાઓ આંદોલન' તરફ્તી એક કેસ સ્ટડી બેસાડવામાં આવ્યું, તેમાં કેટલાક એમ.પી.ઓનો કરેલો, તે પ્રમાણે ભારતમાં લગભગ વીસ એવા મોટા સમાવેશ કરવામાં આવ્યો. આ કમિશનથી રિપોર્ટ પણ મલ્ટીનેશનલ જાયન્ટ કોર્પોરેશન છે. જે દવાના ક્ષેત્રમાં તે જ આવ્યો કે, ભારતની કેટલીક વિદેશી કંપનીઓ હજારો પરસેન્ટ નફો કમાઈ રહ્યા છે. એટલે કે એક મનફાવે તે ભાવોમાં દવા વેચી રહી છે, જે ભાવોમાં રૂપિયાની વસ્તુ હજાર રૂપિયામાં વેચે છે. આ હજારો દવા વેચાવી જોઈએ, તેથી અનેકગણા વધુ ભાવે ગણો નફો કમાવામાં સૌથી પહેલાં નંબરે છે “ કાયઝર' દવાઓ વેચાઈ રહી છે અને લોકો તેનાથી હેરાન થઈ કંપની, બીજા નંબરે “રેક્સ', ત્રીજા નંબરે “સીબા રહ્યા છે.' ગાયકી' ચોથા નંબરે છે “સેન્ડોઝ'ને પાંચમે નંબરે આ રિપોર્ટ આવ્યા પછી પાર્લામેન્ટમાં જબરદસ્ત “ગ્લેક્સો” આવી વીસ કંપનીઓનું અમે લિસ્ટ બનાવ્યું હંગામો થઈ ગયો અને અમને એમ લાગ્યું કે યોગ્ય છે. જેઓ હારોગાણો નફો કમાઈને વિદેશોમાં લઈ નિર્ણય લેવામાં આવશે. પણ અમને ભારે નવાઈ લાગી. જાય છે. આ લિસ્ટ અમે કયા આધારે બનાવેલ ? આ કે આ રિપોર્ટની વાત પાર્લામેન્ટમાં કરવામાં આવી,
0 ર૧ : કલ્યાણ : ૬૪/૭, ઓક્ટોબર ૨૦૦૭,
૨૦૬૩ 1
