________________
પુનર્જન્મને પુરવાર કરતી એક સત્ય ઘટના
જવાહરલાલ નહેરુના જન્મ સાથે સંકળાયેલ
રહસ્યમય ઘટના
એકવાર પંડિત મદનમોહન માલવીય, પંડિત દીનદયાળ શાસ્ત્રી અને પંડિત મોતીલાલ નહેરુ એ
ત્રણેય હરદ્વાર પાસે ઋષિકેશ ગયા હતા. પંડિત માલવીયજી અત્યંત શ્રદ્ધાળુ પ્રકૃતિના હતા, તેથી દરરોજ ગંગાકિનારે ભ્રમણ કરવા નીકળી જતા અને ક્યાંય કોઈ યોગી, તપસ્વી કે મહાત્માને જુએ કે તેમના વિશે સાંભળે, તો તરત તેમના દર્શન કરવા પહોંચી જતા. ૠષિકેશમાં તો તેમને ઘણા તપસ્વીઓ
અને સિદ્ધ પુરુષોના દર્શન થતા. એક દિવસે સંધ્યાકાળે તેમણે એક વૃક્ષ પર લાંબી જટાવાળા યોગીના દર્શન કર્યા. એ વૃક્ષની નીચેની ડાળી પર હાંડલી લટકતી હતી. કેટલાક લોકોને એ વિશે પૂછ્યું તો ખબર પડી કે, તે યોગી આખો દિવસ વૃક્ષ પર બેસીને જ તપસ્યા કરે છે. સવારે એકવાર તે વૃક્ષ પરથી નીચે ઉતરે છે અને ગંગાજીમાં સ્નાન કરી પાછા ઉપર ચડી જાય છે અને આખો દિવસ અને રાત તે વૃક્ષ પર જ રહે છે. સવારે ગંગામાં સ્નાન કરીને પાછા રે, તે સમયે
જો પેલી હાંડલીમાં કોઈએ કંઈ ફ્ળ કે ભોજન મૂક્યું. હોય, તો તે ખાઈ લે છે. જે દિવસે કોઈએ કશું મૂક્યું ન હોય, તે દિવસે ખાધા વગર જ ચલાવી લે છે.
પંડિત માલવીયજીએ આ વાત દીનદયાળ અને મોતીલાલને કરી, એ યોગીની કઠોર તપશ્ચર્યા અને તેજસ્વીતાથી તેઓ પ્રભાવિત થયા. તેમણે ત્રણેએ
બીજે દિવસે સવારે તે યોગીને મળવા જવાનું નક્કી કર્યું. સવારે જ્યારે તેઓ ત્યાં પહોંચ્યા, ત્યારે તે યોગી વૃક્ષ પર નહોતા, તેમના નિત્ય ક્રમ પ્રમાણે તે ગંગાજીમાં સ્નાન કરવા પહોંચી ગયા હતા. તે ત્રણેય તે યોગીના પાછા ફરવાની રાહ જોતા ત્યાં થોડીવાર ઊભા રહ્યા. થોડીવાર બાદ પેલા યોગી પાછા આવ્યા. તેમના હાથમાં જળથી ભરેલો એક કુંભ હતો. આમ તો તે વૃદ્ધ હતા, છતાં જુવાનની જેમ ચાલતા હતા. તેમના મુખ પર એક દિવ્ય તેજની આભા ચમકી રહી હતી. માલવીયજી, દીનદયાળજી અને મોતીલાલજીએ આગળ આવીને તેમને પ્રણામ કર્યા. યોગીએ તેમને
પૂછ્યું. ‘‘ બોલો, શું ઇચ્છા છે ?'' માલવીયજીએ કહ્યું
૦ દેવેશ મહેતા
કે, ‘સ્વામીજી, અમારે તો કંઈ જોઈતું નથી. છતાં તમે પૂછો છો તો અમારી એક ઇચ્છા છે, અમારા આ મિત્ર મોતીલાલજીને પુત્ર નથી. તેને એવા આશીર્વાદ આપો કે, જેથી પુત્ર થાય.'' પેલા યોગીએ મોતીલાલજીના કપાળ તરફ નજર કરીને કહ્યું ‘‘આમને આ જન્મમાં પુત્રસુખ નથી.'' માલવીયજીએ વિનંતી કરી : “મહારાજ, આપ તો સિદ્ધપુરુષ છો. અસંભવને સંભવ કરવા શક્તિમાન છો. અમે આપની પાસે મોટી આશા લઈને આવ્યા છીએ. માટે કંઈક કરો.'' પંડિત દીનદયાલજીએ પણ તેવી જ નમ્ર વિજ્ઞપ્તિ કરી કે “આપ અમને સહાય નહીં કરો તો બીજું કોણ કરશે ? શાસ્ત્રોમાં લખ્યું છે કે યોગી મહાત્માઓ બીજાનું હિત કરવામાં નિમગ્ન હોય છે. પોતાનું પુણ્ય
આપીને પણ પરોપકાર કરતા હોય છે.’’
કે ૩ ૨૫ : કલ્યાણ : ૬૪/૭, ઓક્ટોબર ૨૦૦૭,
તે યોગીપુરુષ થોડીવાર ત્યાં જ ઊભા રહી ગયા. તે જાણે કોઈ વિચારમાં પડી ગયા હોય તેમ લાગતું હતું. થોડીવાર પછી તે જમીન પર બેસી ગયા. તેમના હાથમાં રહેલો કુંભ જમીન પર મૂકી દીધો અને તેના પર પોતાનો હાથ મૂકી મંત્રો બોલવા લાગ્યા. પછી તે કુંભમાંથી ત્રણવાર પાણી લઈને જમીન પર છાંટ્યું. ત્યારબાદ કુંભમાંથી ચોથીવાર જળની અંજલિ ભરી અને તે જળ પંડિત મોતીલાલજી પર છાંટ્યું, પછી કહેવા લાગ્યા ! ‘‘ તમારી ઇચ્છા પૂરી થશે. પુત્ર થશે. પણ એની આગળની પેઢીમાં તક્લીફ થશે. આને પુત્ર આપવા મારે મારી વર્ષોની તપસ્યાનું ફ્ળ આપી દેવું પડ્યું છે. એટલું જ નહીં, બહુ મોટો ભોગ આપવો પડ્યો છે. પણ આ સગૃહસ્થે કહ્યું તેમ અમે મહાત્માઓ કશાની પણ પરવા કરતા નથી.'' માલવીયજી અને તેમના મિત્રોએ જોયું, તો આ કહેતી વખતે પેલા યોગીના શરીરનું તેજ ઝાંખુ પડી ગયું હોય, તેમ લાગતું હતું. તેમનો ચહેરો પણ નિસ્તેજ થઈ ગયો હોઈ ઝાંખો અને કાળો લાગતો હતો. પછી તે યોગી કશું બોલ્યા વિના ઝાડ પર ચડી ગયા. એ ત્રણેય મિત્રો ઉતારાના સ્થળે પાછા ર્ડા. પેલા યોગીના ઉપકારથી ઉપકૃત થઈ તેઓ તેમને ધન્યવાદ આપવા માગતા હતા, તેથી બીજે દિવસે સવારે તેમના દર્શનાર્થે ઉપડ્યા. તેમણે ત્યાં જઈને જોયું તો પેલા યોગી ઝાડપર
૨૦૯૬૩ T
