________________
૬૭૪ : મનન માધુરી
સૂક્ષ્મતા, શુદ્ધતા આવે છે, પછી એ મન આાઆપ વિવેક કરતું થઇ જાય છે.
મન વશ કરવાના ઉપાય પ્રશ્ન–મનને વશ શી રીતે કરવું એ બતાવે? ઉત્તર-જરા ધીરજ રાખા-ટ્રેન અને સ્ટીમરના માર્ગીમાં કેટલી મુશ્કેલીઓ હોય છે. પર્વતમાં કારેલા ઘાટ, તેમાં અંધકાર, હિંસક અને ઝેરી પશુપક્ષીઓ, નદીએ, ખીણા, સાગરમાં મગરમઢ્યા, ખડકો, વમળા હોય છે છતાં ટીકીટ લઇ નીરાંતે ઊંઘી જાઓ છે, કારણ? રેલ્વે કંપની પર વિશ્વાસ છે. તેની કાયવાહી, વ્યવસ્થા—શક્તિ, નીતિમત્તા અને પ્રામાણિકતા ઉપર પૂર્ણ ભરાસા છે, તીથંકરદેવા ઉપર તેથી વધુ વિશ્વાસ કેળવેા. કાયર ન બને. ભીરુતા અને અશ્રદ્ધાને ત્યાગ કરી. પ્રયાગ કરી જુએ. સૌથી પહેલી શરત શરણાગતિની છે. શરણાગતિ એ પ્રથમ first શરત condition અકાઢ્યકાનુન anviolable law છે. રાણીએ નાં, રૂશ્વત લેનારાનાં વચના ઉપર વિશ્વાસ કરી છે, તો વીતરાગના વયના ઉપર વિશ્વાસ મૂકતાં આંચકા કેમ ? સંકાચ કેમ ? ભય અને કૃપણુતા શા માટે ?
વિશ્વાસની અગત્ય
નવકાર પાસેથી પહેલાં માગવા કરતાં પહેલાં તેને ગણવા એ ડહાપણ છે, ગણ્યા પહેલાં એ શુ આપે ? કેવી રીતે આપે ? દુકાન માંડે, ન કયારે હાથમાં આવે ? વના અંતે સરખૈયું કાઢા બાદ, ત્યાં સુધી મહેનત કર્યે જ જાએ છે. તેમ નવકાર માટે છ મહીના તા સર્વીસમાં–સેવામાં આપે। પછી એનાથી શું લાભ છે? એ પૂછજો. કહેવુ નહિ પડે. અનુભવ થઇ જશે, પરંતુ અટકે છે કયાં ? વિશ્વાસ જોઇએ.
સ્ટી
જિસકે મનમેં ખટક, વેાહી ખડી અટક' વિશ્વાસ પુરા જોશે. રેલ્વે કંપની કરતાં, મા કંપની કરતાં ઇન્સ્યુરન્સ કંપની કરતાં વધુ વિશ્વાસ વીતરાગ વચન અને તીર્થંકરાના તીથ પર જોઇશે.
તીકરાના તીની સેવા કરેા તા માક્ષ મળશે ગવર્ન્મેન્ટની સીઈસ કરે તેને પેન્શન મળે છે. મેાક્ષ
એ નિવૃત્તિ સ્થાન છે. પેન્શન મેળવવા માટે પહેલાં સેવા (service) કરવી જોઇએ. મેાક્ષ મેળવવા માટે પહેલાં તીથની તીય કરેાના વચનની સેવા કરવી જાઇએ.
નવકારથી આજ જન્મમાં ત્રણે પ્રકારના સુખના અનુભવેશ થાય છે. આધિભૌતિક, આધિદૈવિક અને આધ્યાત્મિક એ ત્રણે સુખની પરંપરાએ મેક્ષ પણ્ મળે છે.
નવકાર એ છુ... છે ?
‘નમો દિંતાળું' એ વાસ્તવમાં શું છે? મેાહના કટ્ટર બૈરી અરિહંતનેા જયનાદ છે. મેહરૂપ જગતના દુશ્મન સામે, તેની સત્તા સામે જબ્બર પડકાર છે. અંગ્રેજો પેાતાની સામે પડકાર કરનારને કેમાં પુરી દેતા હતા પરંતુ એ. ખી. સી. ડી. (A. B. C. D.) એમ જેલમાં ચાર વર્ગ રાખવા પડતા હતા. બળવાન પડકાર કરનારાઓને સી. (C) કે ડી. (D) કલાસમાં રાખતા ગભરાટ થતા હતા તેથી એ (A) કે ખી (B) વર્ગ (Class)માં રાખતા હતા. તેમ મેાહની સામે સંગઠિત થઇને એવા પડકાર કરીએ કે તે જેલમાં રાખે તે। પણ A કે B વર્ગ (Class) માં જ તેને મૂકવા પડે. સી (C) કેડી D)માં મૂકતાં ગભરાય. દેવ અને મનુષ્યગતિ એ એ (A) અને ખા (B) વર્ગ (Class) છે, જયારે નરક તી ંચ સી. (C) અને ડો (D) વર્ગ છે.
અરિહંતને નમસ્કાર એ મેહને પડકાર છે. અરિહંતના નામથી મેહની સેના ધ્રુજી ઉઠે છે, કેમ કે તે નામ સ્નેહના શાસ્ત્ર વડે મેહના મૂળને ઉખેડનાર વિશ્વના મિત્ર શ્રી અરિહંત ભગવંતની વિશ્વવત્સલ ભાવનાનું સ્મરણ કરાવનાર છે. જેના અંતરમાં વિશ્વ પ્રત્યે બંધુભાવ જાગ્યા, તેના અંતરમાં રાગદ્વેષાત્મક મેનુ સૈન્ય ટકી શકતું નથી. સ` જીવાની ઉત્કૃષ્ટ હિત ચિંતાના ભાવરૂપ મિત્રતા વડે ચરિતા’–શત્રુતાને ઉચ્છેદ કરનાર અરિહંત પરમાત્મા છે. તેથી તે ગુણુના કારણે તેમને ભાવથી નમસ્કાર કરનાર જીવ પણ વેલ પ્રત્યે શત્રુતાના ત્યાગ કરનાર થઇને અરિહુત સ્વરૂપ અની જાય છે.
