________________
કલ્યાણઃ નવેમ્બર, ૧૯૬૦ : ૬૭૯ તે કઈ સજજનને સંગ કરે છે. ન તે કઈ બુદ્ધિ પણ સારાસારના હેતુઓના ફલેને વિચાર એકાન્ત સ્થળમાં બેસીને આત્મસાધના કરે છે. રવાવાળી મલી. જે કંઈક ભાગ્ય-નસીબ છું દુઃખનું મૂલ જ અસંતોષ છે, અવિશ્વાસ છે, હોય અને પાછા તિર્યંચ બની જઈએ તો આ અપૂર્ણતાની અ૫-મતિ છે. '
મળેલું દુર્લભ માનવપણુંય સમૂલગું બેઈ બેસીયે. બિચારો વાંદરો અને વાંદરી જાતિ-પલટો લેઈને માનવ સ્વરૂપ બન્યાં અને માનવ પણ
એ દિવ્ય સિદ્ધ નિયમ હતે અલૌકિક અને અદ્ભુત સૌન્દર્યથી નીતરતાં કે, “એક જ વાર ઝંપાવાત થાય. બીજી વાર દેવસદશ માનવ બન્યાં એક બીજાને જોઈને આપતાં જેવું મૂલ સ્વરૂપ હોય તેવું જ બની અત્યંત પ્રસન્ન થાય છે, એક બીજાને ભેટે છે. જાય. અને એક જ વ્યક્તિને બીજી વાર ત્યાંથી અહો, આપણે કેવું અકલ્પ્ય ભાગ્ય લઈને કંઈ લાભ ન મલે !” આવેલા કે જેના પ્રતાપથી આ તિયચ-ગતિમાંથી છે કે, વાનરી-મહિલાને આ કંઈ સમજ વિવશ દશા-મુકત બનીને સ્વેચ્છાચારી માનવ
જ નથી પણ સતેષ પ્રકૃતિ સહજ હતી. તેથી બન્યાં! સ્વજાતને, રૂપને ગર્વ કરતાં વાનર- તેની
તેણીએ વાનરને કહ્યું કે, “વધારે લેભ ન કરતાં ભાઈને વિચાર થયે કે, “આ કામુક-તીથી અપૂર્વ પ્રભાવ-સંપન્ન છે. જે પશુમાંથી માનવ
આ જ બસ છે, ચાલે નગરમાં જઈએ અને
' કંઈક ઉદ્યમ કરીએ. જેથી માનવ-જન્મને કહા થયા તે ફરીથી એકનાર સાહસ ખેડીને ઝંપા
લાય, પાત કરીયે તે દેવ કેમ નહિ બનીયે,’ ભાવિની સ્વપ્ન-સૃષ્ટિમાં સુખ કે આશા-સાફલ્ય દેખાતું વાનરભાઈ ન જ સમજ્યા ! “અરે, તું તે હોય તે માનવી ઘેલો બનીને અસહ્ય દુખને ભૂખ છે, મૂઢ છે, ભેળી છે. દેવ બનીયે તે વધાવી લે છે, હસતે મોઢે વેઠી લે છે. કંઈ જ ઉપાધિ ન રહે ! આ તે માનવેને
જે મહાત્માઓ આત્મસંપત્તિને મેળવવાની કમાવાની ઉપાધિ ! ઘર બાંધવા. રોજગારો કરવા તીત્રાતુરતાથી વર્તમાન દેહવ્યામોહ પણ છડી અને કોની સાથે ગામમાં વસવું! આ શા માટે દે છે. માત્ર આત- ચિંવનની એકાકારતા જ જોઈએ ? દેવ બનશે તે ઈછા માત્રથી જ તેઓને ઘણી જ પસંદ પડે છે. કારણ કે એક સુખ મલી જાય છે.”
તો આમા અથે ભેગ આપતાં જે આમ- આજે આવા પણ ઘણા માનવીઓ ડગલે ને રવરૂપજ્ઞાતા આત્મા સ્વરૂપમતાવાળા બને પગલે નજરે ચઢે છે ને ! જેઓ કંઈ જ ધમ તે તે સર્વ-સિદ્ધિ જ સમજે છે, માને છે. માટે કે અન્ય પણ કાંઈ જ શ્રમ કરવા ઈચ્છતા - વાનર-બં ધુએ સ્વપ્રયતમાને મધુર સ્વરે નથી. માત્ર સુખ, વિલાસે, આનંદ જ તેઓને કહ્યું “પ્રિયદેવી ! જે આપણે એક વખતના જોઈએ છે. સીબ પુટેલું હોવાથી આવાઓની સાહસથી માનવ બન્યા. તે બીજીવાર પણ અકકલ અને હૈયું પણ પુટેલું બની જાય છે. વંજુલવૃક્ષ ઉપર ચઢીને પાણીમાં ઝંપલાવીએ અને ચમત્કારની ઘેલી કે વેવલી વાત કરનાર જરૂર દિવ્ય-વિભૂતિના ધણી દેવ બની જઈશું ધૂત-જન મલી જાય તે એની બછાવેલી કાવત્રા
હિમત રાખવી પડશે !? પણ વાનર-સ્ત્રી ભરેલી વાતેના એ ભયંકર શિકાર બની જાય છે. ચતુર હતી, અને કંઈક દી વિચારક હતી. પિતાની પાસે જે કંઈ રહ્યું સહ્યું હોય છે તે પણ એણે વિચાર્યું કે “ભ પાપનું મૂલ છે. આજે ખાઈને રાતલ બની જાય છે. શેઠાઈ જોઈએ છે તિયચ મટીને માનવ થયાં, વાચા ફૂટી અને કોઈની નોકરી કરવી ગમતી નથી! અને પુણ્ય
