________________
૭૦૨ : ફુલ અને ફારમ
માણુસ જ્યારે પેાતાના કાર્યમાં ફત્તેહ મેળવે છે ત્યારે આ મેં કર્યું' એમ અભિમાનમાં અક્કડ બને છે. અને જ્યારે તે કાય માં ળતા મેળવે છે, ત્યારે દેવને દોષ આપે છે.
નિષ્ક
કઈ વસ્તુના સંગ્રહ કરવા ?
अनित्यानि शरीराणि
वैभवो नैव शाश्वत -
नित्यं सन्निहितो मृत्युः જર્મન્થો. ધર્મસંદ્ ॥
શરીર આદિ અનિત્ય છે-નાશવત છે. વેલવ હુંમેશના માટે કાયમ રહેતા નથી અને મૃત્યુ રાજ નજીક આવતુ જાય છે. માટે સમજી આત્માઓએ ધના કરવા જોઈએ.
સમહે
આ ત્રણ વસ્તુ એકજ વખત હાય. सकृजल्पन्ति राजानः,
सकृज्जल्पन्ति पण्डिताः ।
सकृत् कन्याः प्रदीयन्ते,
श्रीण्येतानि सकृत् सकृत् ॥ શજાએ એક જ વખત ખેલે છે. પંડિતે પશુ એકજ વખત ખેલે છે. (એક વખત ખલેલુ નયન ફેરવતા નથી) અને કન્યાએ એકજ વખત અપાય છે, આ ત્રણે વસ્તુ એકજ વખત રાય છે.
ત્રણ પ્રકારના પુરુષા
मखतोऽपि गुणान् ब्रूयात्
परेषामुत्तमः
पुमान् । मध्यमस्तु सतोऽमेष,
प्रतोऽपिहि न चाऽधमः ॥
ઉત્તમ પુરુષ પારકાનાં અછતા ગુણાને પણ ગાય છે. મધ્યમ પુરુષ છતા ગુગ્ગાને બાલે છે. જ્યારે છતા ગુણાને પણ અધમ માણુસ એલ
નથી.
માનવ જન્મથી શું પ્રાપ્ત કરવું ? પદ્માત પદ્મ મૂરઃ વળે,
नवनीतं च तक्रतः, यथोपलात्सारं
रत्नं
नृत्वाद् धर्मार्जनं तथा ॥
કાદવમાંથી જેમ કમળ, માટીમાંથી સેન્ છાસમાંથી માખણુ અને પત્થરમાંથી રત્ન જેમ સાર વસ્તુ છે, તેમ મનુષ્ય જન્મથી પ્રાપ્ત કરવા લાયક એક ધમ જ છે.
ભાવના અને પ્રભાવનાના તફાવત प्रकारेणाधिक ं मन्ये,
भावनातः प्रभावनां ।
भावना स्वस्य लाभाय, स्वान्ययोस्तु प्रभावना ॥
હું માનું છું કે કોઇ પ્રકારે ભાવના કરતાં પ્રભાવના અધિક છે. કારણ કે ભાવના પેાતાને લાભ કરે છે. જ્યારે પ્રભાવના પેાતાને અને ખીજાને પણ લાભદાયી નીવડે છે.
જિનેશ્વરની આજ્ઞા નહિ માનાનરાની દુર્દશા
जो न कुणइ तुह आणं,
सो भाणं कुणइ तिहुअणजणस्स ।
जो पुण कुणइ जिणागं,
बस्साणा तिहुणे चेव
હૈ જિનેશ્વરદેવ! જે તારી આજ્ઞા નથી માનતા તેને ત્રણ જગતના માણસાની આજ્ઞા માનવી ૫ડે છે. અને જે જિનેશ્વરદેવની આજ્ઞા માને છે, તેની ભાજ્ઞા ત્રણે જીવનમાં વર્તે છે.
