________________
૬૮૪ : આપણું જીવન અને દવાઓ : ગરમી આવે ત્યાં સુધી હલાવ્યા કરે અને પછી ચાવીને ખાવ, એમ કહી ખવરાવતા અને કહેતાં કાઢી નાંખ, કેગળા કરતાં ઉતાવળ કરવી નહિ કે ટેપરૂં ખુબ ચાવી ચાવીને ખાવાથી દાંત દૃઢ આ પ્રમાણે કોગળા કરવાથી મુખશુદ્ધિ થાય છે, થશે યા દંતરેગ થશે નહિ, ટેપરૂં ખાવાથી લેહીનું ભ્રમણ વધે છે, દાંતના પારા, પેઢાં જડબા દાંતને તેલ મળશે અને ખુબ પૌષ્ટિક અને તેલી વગેરે અવયવે પોષણ મેળવી રોગપ્રતિકાર હોવાથી આખા શરીરને પિષણ મળશે અને શક્તિ મેળવે છે.
દાંતને અંદરથી મજબુત કરશે, એમની આ | મુખમાં હાડકા વગરની જીભ, અને દાંતને શીખ મુજબ વર્તવાથી આજે ૪૫ વરસે પણ ઘણે જ પ્રેમ કુદરતે ગોઠવ્યું છે. દાંત કે? નર મારા બત્રીશે દાંત નીરોગી છે, જ્યારે અનેક જાતિ, જીભ કેવી ? નારી જતી, આ બન્નેને અરસ યુવાન ભાઈઓ તથા બહેને યુવાવસ્થામાં દંતપરસ અનહદ પ્રેમ છે. દાંતની રક્ષા માટે જીભ રાગથી ગ્રસ્ત થયા છે. અવારનવાર દાંત ઉપર ફર્યા જ કરે છે. દાંતમાં ખોરાકની શરૂઆત આજે તે ચહાના પીણાથી કાંઈ ભરાણું હશે તે જીભ તે શલ્ય કાઢવા માટે થાય છે, જેમાં ચાવવાની જરૂર નહિ હેવાથી મારે ચલાવશે અને શલ્ય દુર થશે ત્યારે જ દાંતને બગાડે છે. ઉપરાંત ખાંડને અતિ વપરાશ, જંપશે. તેવી જ રીતે જીભ ઉપર ચાંદિ, ફેલ્લા અકુદરતી ખેરાક, મિશ્રિત દવાઓ, અતિ ઠંડા કે ગરમી થઈ હશે તે દાંત ખાવાનું (ચાવવાનું) પીણું (બરફ) અતિ ગરમ પીણું, તમાકુનું અતિ છોડી દેશે, કારણ જીભના રેગીને પ્રવાહી પ્રદા- સેવન, દાંતને કસરત ન મળે તેવા ખોરાક, તૈલી થજ લેવું પડશે, કે અદ્દભુત સ્નેહ કુદરતી છે! પદાર્થો પરૂં, તલ, મગફળી, બદામ વગેરે
આ ઉપરથી આપણા સામાજિક વ્યવહારમાં મેવાને ઓછો થતે વપરાશ, ઉતાવળે દાતણ એકના દુઃખે દુઃખી અને સુખે સુખી બનવાનું કરવું, જમ્યા પછી કેગળા ન કરવા, સૂર્યાસ્ત અપનાવી લેવાય તે પુત્રને પિતા વચ્ચે, વહુ પછી પણ ખાનપાન ચાલુ રાખવાં, પાન-સોપારી અને સાસુ વચ્ચે, નણંદ અને ભાભી વચ્ચે, પતિ અવારનવાર ખાધા કરવા, દાંત ખેતરવા, મળાવઅને પત્ની વચ્ચે, જે કલહ વધી રહ્યો છે, અને જોધ થાય તેવા મેંદાના પદાર્થો, ગાંઠીયા, ચેવડા સળગી જવું, કુવે પડવું, આત્મહત્યા કરવી, આવા વગેરે તીખા તમતમતાં ખેરાક ખાવા, આ બધા ઘોર પાપો થઈ રહ્યાં છે તે અટકી જઈ શાંતિનું કારણે દાંતને રેગી, બનાવે છે. સામ્રાજ્ય સ્થપાશે.
- વિજ્ઞાન આકાશમાં આગળ વધે છે. પૃથ્વીના દાતણ પછી ખેરાક ખાવાની શરુઆત થાય પેટાળમાં પેસે છે, દરિઓ ડોળે છે, હિમગિરિના છે. પ્રથમને બરાક દાંતથી ચવાય તેવજ લેવો શિખર સર કરવા મથે છે. દિશી-વિદિશીમાં ઘુમે જોઈએ. કારણ રાત્રીભર આરામ લઈ દરેક અવને છે. અને આ બધા પ્રયત્નોમાં ઘોર હિંસા કરઅને કાર્યરત બનવાનું છે, એટલે ખુબ ચાવેલે વામાં આવે છે, શા માટે? માનવીને સુખી બિરાક દરેક અવયવને પિષણકારક બનશે. કરવા માટે. પણ ખરેખર વિચાર કરીએ તે,
બાળબ્રહ્મચારી, પરોપકારી, વયેવૃદ્ધ વૈદ્ય- માનવીના શરીરની ઊંચાઈ ઘટતી જાય છે, દુબ રાજ પાનાચંદભાઈ કે જેઓ જીદગી સુધી ળતા વધતી જાય છે. દાંતની લંબાઈ, પહોળાઈ
4 વર્ષના ગાળામાં) હજારે દરદીઓની એક ને સંખ્યા ઘટતી જાય છે, અને જો આમ ને આમ પાઈ પણ લીધા વિના સેવા ને શુશ્રુષા કરી ગયા, હિંસા વધતી રહેશે, ઉત્તમ અનાજ, તૈલીતેઓ શિયાળામાં ઘરના અમને બધાને પોતાની પદાર્થો, ઘી, દૂધ, દહીં, છાસનું ઉત્પન્ન ઓછું થતું પાસે બેસાડી ટોપરું અને ગેળ ખુબ ચાવી- જશે તે ભવિષ્યને માનવી બેખો યાને દાંત,
