Kalyan 1957 04 Ank 02

Author(s): Somchand D Shah
Publisher: Kalyan Prakashan Mandir

Page 6

:-: ભારતમાં ઔદ્ધધર્મ માટેના પ્રચારનું રહસ્ય :
-
પ'ડિત શ્રી પ્રભુદાસ બેચરદાસ પારેખ કલકત્તા
કેટલાક કહે છે ચાહતી નથી.’
મગનલાલ : હું છગનલાલ ! આપણે સાંભળીએ છીએ કે,— આપણી સરકાર કોઇ પણ ધર્મને માનતી નથી.’ એમ કેટલાક કહે છે. કે,-‘ આપણી સરકાર કાઇ પણ ધર્મને • ધર્મથી પ્રજાનું હિત માનતી નથી. ’ એમ પણ કેટલાક કહે છે. કેટલાક કહે છે કે, ' આપણી સરકારના આગેવાનેાને ભારતના ધર્મો કરતાં ખ્રીસ્તી. ધર્મ વધારે સારા લાગે છે. ' કેટલાક કહે છે કે, ‘ આપણી હાલની સરકાર ધરમ-બરમને ધત્તીંગ માને છે. તેમને રાજ્ય કરવું છે, અને ભારતની પ્રજા કંઈક યુગોથી ધર્મને માનતી અને પાળતી આવી છે. એટલે એકાએક તેના વનમાંથી ધર્મને ઉડાવી દેવાનું શક્ય તા નથી. છતાં વમાન સરકારનું વલણ ધ તરફ સગથી ભરેલું હોવાનુ ઘણી રીતે જણાઇ આવે છે. જેમ બને તેમ ધર્મનું પ્રાબલ્ય અને પ્રભાવ નષ્ટ કેમ થાય ? તેવા કાયદા, તરકીબેા, યાજના વગેરે જાણતાં-અજાણતાં જાહેર રીતે અને ચૂપકીદીથી અજમાવ્યા કરે છે,
કેટલાક કહે છે કે, ‘હાલના કોઇ ધર્મને ટકાવી રાખવાની ઇચ્છા સરકારી આમાં નથી. હાલના અનાધ્યાત્મિક વિજ્ઞાનના પાયા ઉપર નવા ધર્મની રચના થાય, અને તે જગતમાં ફેલાય, જેથી કરીને આત્મવાદને લીધે મેાક્ષને માનનારા બધાયે ધર્માં ધીમે ધીમે લુપ્ત પ્રાય: થઈ જાય.' જો આમાંની એક પણ વાત સાચી હાય તે। સિદ્ધાર્થ ગૌતમ બુદ્ધની ૨૫૦૦ મી જયંતી ઉજવીને સરકાર બૌદ્ધધર્મને શા માટે ઉત્તેજન આપે. ઉપર જણાવેલા જુદા જુદા અભિપ્રાયેામાંના કોઇ એક પણ્ અભિપ્રાય સાથે સરકારની
મગનલાલ : મને ખરી હકીકત ધણા જ ટુંકા
આ પ્રવૃત્તિ મેળ ખાતી નથી. તે શું સરકાર બિન-મુદ્દાથી કહેા. હું તેનું મનન કરીશ, અને પછી કોઇ સાંપ્રદાયિક નહિ, પણ ઔદ્દસંપ્રદાયને માનનારી અને પ્રસંગે તેના મુદ્દા અને તેની પાછળના ઇતિહાસ વિષે તેને ભાતમાં કે જગતમાં વ્યાપક બનાવી સારા આપની પાસેથી સમજીશ. જગતને બૌધમય બનાવવાની ધારણા રાખતી હાય એમ સ્પષ્ટ રીતે સમજાય છે. રાજચિહ્નોમાં અશાક સમ્રાટ્રના સિંહાને અને બોધના ધર્મચક્રને સ્થાન તે પહેલેથી જ આપી ચૂકેલ છે. તે આમાં શું સમજવું? બુદ્ધિ કામ કરતી નથી.
છગનલાલ : તમારા જેવા સમજુ માણસ પણ આજની સરકારી કેટલીક પ્રવૃત્તિઓના રહસ્ય ન સમજી શકે, તેથી મને ધણું આશ્ચર્ય થાય છે. તે કોઇ પણ ધર્મ કે સંપ્રદાય તરફ પક્ષપાત ધરાવતી નથી. કેમકે, તે કાઇનેય માનતી હોવાનું કબૂલ રાખતી નથી. તથા બીજા કોઇ પણ ધર્મને માનતી હાય તા તેવા બીજો કાઈ ધર્મ ઉભા થયેા નથી. એશિયાના બીજા દેશોમાં બૌધ્ધ પળાય છે, માટે તેમની સાથેને સહકાર દૃઢ કરવા ભારતમાં પુનઃ ઔદ્દધર્મના પ્રચાર કરવામાં આવે છે, એમ પણ નથી. બૌદ્ધમ ભારતમાં ઉત્પન્ન થયેલેા છે, માટે ભારતમાં ફરીથી તેને પાછે લાવવા માટે પણ તેને ભારતમાં પ્રચાર કરવામાં આવે છે, એમ પણ નથી.
મગનલાલ : અરે છગનલાલ ! તમે તે બહુ જ વિચિત્ર-વિચિત્ર વાતેા કરા છે, તે। પછી વર્તમાન સરકારને ઔદુધના પ્રચારની પાછળ મહત્ત્વને શા હેતુ હાવા જોઇએ ? તે સ્પષ્ટ કેમ જણાવતા નથી ?
ગનલાલ : સ્પષ્ટ શી રીતે જણાવું ? એ ધર્મા હાલમાં ભારતમાં પ્રચાર કરવાને સાચે સાચે જે હેતુ છે ? તે જણાવતાં આજે એ વાત ઉપર તમને વિશ્વાસ જ બેસશે નહિ. કારણ કે, આ ઘટનાની પાછળને પૂતિહાસ અને તેનું રહસ્ય છે, તે જાણ્યા વિના ખરાબર વસ્તુસ્થિતિ સમજાય તેમ નથી. અને તે વિગતવાર આપવા જતાં લખાણ થાય તેમ છે, તેમજ આની પાછળ મુત્સદ્દીઓની ઘણી આંટીઘૂ’ટીએ ગાડવાયેલી છે, તે જણાવ્યા વિના સત્ય સમજાય તેમ નથી.
જીગનલાલ : માત્ર મુદ્દા–મુદ્દા જ કહી જાઉં છુ, તમને તેથી ખરાબર ન સમજાય તે મારી વાતમાં અવિશ્વાસ ન કરતા. જે શંકા થાય તેને ખુલાસા મારી પાસેથી મેળવો, તે પહેલાં કશાયે ખીજો નિર્ણય કોઈનાથે કહેવાથી કરવે નહિ.