________________
એક વિદ્યાર્થી મિત્રના ત્રણ પ્રશ્નને
જવાબ રૂપે પત્ર.
શ્રી રાજપલભાઈ મગનલાલ વોરા. [S.Sc. માં અભ્યાસ કરતા એક વિદ્યાર્થી મિત્રને પત્ર અવેલે. તેમાં તેણે ત્રણ પ્રશ્નો પૂછયા છે. એ પ્રશ્નોના જવાબરૂપે મેં જે પ્રતિઉત્તર લખેલે તે કેટલાક મિત્રએ વાંચી કહ્યું કે, “આ પત્રને પ્રસિદ્ધિ આપિ તે ઠીક આથી કલ્યાણ” ના વાંચકો સમક્ષ મારો જવાબ રજુ કરું છું. પાઠક મિત્રને તેમાંથી વિચારણીય તત્વ મળશે તે પત્રપ્રસિદ્ધિ લેખે લાગશે એમ હું માનું છું.
–ા. મ.] સુજ્ઞ ભાઈશ્રી વિલાસકુમાર,
કમળથી રહિત થઈને મુક્ત થયેલા છે. એવા તમારે આંગ્લ ભાષામાં લખાયેલ પત્ર મળે. નિર્મળ આત્માઓનું પૂજન-સ્તવન કે ગુણતમે પૂછેલા પ્રશ્નોમાં જે જાતની જિજ્ઞાસા બતાવી સ્મરણ કરવાથી તેમના જેવા ગુણે આપણામાં છે, તે જોઈ આનંદ થશે. નામ “વિલાસ છતાં પ્રગટવાને સંભવ છે. તમારા બે પ્રશ્નો તાવિક છે અને એક જીજ્ઞાસુ માનવમન ઘણું જ ચંચળ છે. પવનથી બથિી લખાયેલ છે, જે આંતરિક ભાવનાના પણ વિશેષ ચંચળ કહેવામાં હરકત નથી. એવા દ્યોતક છે. જવાબ નીચે આપું છું.
ચંચળ મનને સ્થિર કરવા માટે સુગુણપ્રશ્ન ૧ લે – આપણે ભગવાનની મૂર્તિને સાધના-મૂર્તિની ઉપાસના અતિ આવશ્યક છે. શા માટે પૂજવી જોઈએ?
સાધન જેટલું નિર્મળ અને ઉચ્ચ, તેટલે અંશે જવાબ- આ પ્રશ્નને સવિસ્તર જવાબ સાથના નિકટ જલ્દી પહોંચી શકાય છે. આપણું આપવા પૂર્વે હું તમને એક પ્રશ્ન પુછું કે
અંતિમ સાથે માત્ર ભૌતિક પ્રગતિ નહિ પણ આપણા માતા-પિતા કે અન્ય ગુરુજને તેમ જ
આત્માને લાગેલા કર્મના રજકણે દૂર કરી માનનીય વ્યક્તિઓના ફટા-ચિત્રોને આપણે મુક્તિગામી બનવું તે છે. એ માટે શાસ્ત્રકાઘરમાં શા માટે આદરપૂર્વક રાખીએ છીએ? એ અતિનિર્મળ અને ઉચ્ચ સાધન તરીકે તેના ઉપર પ્રસંગે ફૂલહાર વગેરે શા માટે ચડા- સ્થાપના નિક્ષેપાને સ્વીકાર્યો છે, મૂર્તિપૂજાનું વીએ છીએ? જવાબ સ્પષ્ટ જ છે કે માતા-પિતા વિધાન કર્યું છે–સાક્ષાત્ ભગવાન ગણીને. કે ગુરુજનેની સમૃતિ એથી જળવાઈ રહે છે. ગુરુ દ્રોણ પાસે અને બાણુવિદ્યા શીખી એ સ્મૃતિદ્વારા તેમના ગુણે અને આપણું હતી એ જાણીતી વાત છે. તેની સાથે મહત્વની ઉપર કરેલા ઉપકારનું સ્મરણ પણ સહજરીતે વાત એ છે કે દ્રોણાચાર્ય અન્ય કેઈને બાણથાય છે. બરાબર એવું જ રહસ્ય ભગવાનની મૂર્તિને વિદ્યા શીખવતા ન હતા. તેથી ગુરુ દ્રોણની પૂજવામાં રહેલું છે. માત-તાતને ઉપકાર છાણ-માટીની મૂર્તિ બનાવી તેની સમક્ષ એક તે સીમિત છે અને આ ભવ પૂરતો જ છે. તે ભિલ્લકુમારે બાણવિદ્યા શીખવાની શરૂઆત પણ પ્રાયઃ ભૌતિક પ્રકારનો હોય છે. જ્યારે કરી. મૂતિ એ સાક્ષાત્ ગુરુ છે, એવા અનન્ય ભગવાનને ઉપકાર આપણુ આત્માના ઉદ્ધાર ભાવે મતિ સમક્ષ તેણે બાણુવિધાની સાધના માટે છે. વલી તીર્થકરો કે સિદ્ધ ભગવાને ચાલુ રાખી. પરિણામે એ એકલવ્ય અર્જુન
