________________
: ૧૦૮ : જૈન-દર્શન ::
પરાધાત- નામક -૧,
ઉપઘાત
નામકર્મ–૧.
નામક –૧. નામક–૧.
નામક –૧.
આતપ
ઉદ્યોત . પ્રત્યેક
સાધારણ નામક–૧.
નામકર્મ–૧.
શુભ
અશુભ
નામક –૧.
સ્થિર
નામકર્મ–૧.
અસ્થિર નામકર્મ–૧.
કુલ–૭ર-પ્રકૃતિઓ છે.
ગતિનામક અને જાતિનામકર્મ અનુસાર નક્કી થયેલ પરિસ્થિતિ તથા ઉત્પન્ન થવાના સંચાગવાળા સ્થળે આનુપૂર્વી કવડે લાવી મુકાતાંની સાથે જ તે જ વખતે તેજ પહેલે સમયે તે આત્માને શરીર નામક ઉદયમાં આવે છે. ઉત્પન્ન થયેલ આત્મા તે ગતિકમાંનુસાર જે ગતિમાં ઉત્પન્ન થયે। હાય તે પ્રમાણે તગત્યનુસાર સામગ્રીઓ પ્રાપ્ત કરે છે. ઉત્પત્તિ સ્થાને ઉત્પન્ન થયેલ આત્માને શરીર ચાગ્ય પુદ્ગલ વણાઓમાંથી યાયાગ્ય વા ગ્રહણ કરવાના હક્ક આ શરીર નામકર્મીના ઉદયથી પ્રાપ્ત થાય છે. અને તે શરીર ટકી રહે ત્યાં સુધી તે પ્રમાણે વણા ગ્રહણ કરવાના હક્ક ચાલુ રહે છે.
અહી સમજવું જરૂરી છે કે-પાંચ પ્રકારના શરીર પૈકી મનુષ્ય અને તિયચને યાગ્ય મુખ્યપણે ઔદારિક શરીર છે, અને દેવ તથા નારકને યાગ્ય વૈક્રિય શરીર છે. એટલે મનુષ્ય અને તિય ચને ઔદારિક શરીર બનાવવા માટે જીવે પૂર્વે બાંધેલુ ઓદારિક શરીર નામક તે ઔદારિક શરીરપણે ગ્રહણુ ચાગ્ય જે ઔદારિક જાતની પુગલ વર્ગા છે તેમાંથી વણા
મેળવવાના હુક આપે છે, અને દેવ તથા નારકને વૈક્રિય શરીર મનાવવા માટે તે જીવે પૂર્વે ખાંધેલુ વૈક્રિયશરીર નામક વૈક્રિય જાતિની પુન્દૂગલ વશા મેળવવાના હક્ક આપે છે. શરીરને ચાગ્ય પુદ્ગલાનું ગ્રહણ કરવામાં જીવના કાયયેાગ (શરીરના વ્યાપાર) છે. ત‡યેાગ્ય તે કાયયેાગ તે શરીર તૈયાર થયા પછી ડાય છે. તૈયાર થયેલ તે કાયયેાગ દ્વારા તા તે શરીર ટકી રહે ત્યાં સુધી જીંદગી પત તે શરીરને ચાખ્ય પુદ્ગલાનું ગ્રહણ ચાલુ જ હાય છે. પરંતુ ઉત્પત્તિના પ્રથમ સમયે કઇ તદ્ભવ યાગ્ય શરીર તૈયાર હતુ નથી, તે શરીર તા, તે શરીર ચાગ્ય પુદ્ગલના ગ્રહણ અને પરિણમનથી તૈયાર થાય છે. એટલે ઉત્પ ત્તિના પ્રથમ સમયે ગ્રહણ કરાતાં શરીરનાં પુન્દ્ગલેાને જીવ અનાદિકાળથી પેાતાના આત્મા
સાથે સયુક્ત થઇ રહેલ તૈજસ્ તથા કામણુ શરીરના સંયોગે ગ્રહણ કરે છે. આને આહારગ્રહણ કહેવાય છે. ચાવીસે દંડકમાં પાંચેય જાતિમાં-છએ કાયમાં એમ જ્યાં જ્યાં શરી હાય, પછી ચાહે ઔદારિક વૈક્રિય કે આહારક હોય તે બધાયમાં તેજસ તથા કાણુ શરીર તે માનવાં જ પડે. કારણ કે અનાદિકાળથી તે અને શરીરાજીવને સંયુક્ત જ છે, અને તે તેજસ તથા કાણું વિના બીજા મને જ નહિ. પરભવથી આવેલ આત્માને તેજસ તથા કાણુ શરીર તા સાથે હાય છે, અને તે વડે જ ઔદારિક વગેરે પુદ્ગલે ગ્રહણ કરે છે. જીવને આ જસ અને કાર્યણુ શરીર અપાવનાર તે અનુક્રમે તૈજસ શરીર નામકમ અને કાણુ શરીર નામક છે. અને ચૌદ પૂર્વ ધારી મુનિઓને આહારક શરીર બનાવવામાં કારણભૂત આહારક શરીર
