Kalyan 1956 10 Ank 08

Author(s): Somchand D Shah
Publisher: Kalyan Prakashan Mandir

Page 9

જીવરાજ શાહે. મૂલ્ય. ૧૨ આના.
પ્રત્યક્ષ ગણિતના પંચાંગા આજે ચેમેર પ્રચલિત બન્યા છે. કેટલીક બાબતેમાં આકાશના ગ્રહો પ્રત્યક્ષરીતે આ સૂક્ષ્મ ગણત્રીના પંચાંગા મુજબ મલી રહે છે. એટલે આજે સ ંદેશ, જન્મભૂમિ ઇત્યાદિના પંચાંગા મહુજનમાન્ય અન્યા છે. મહેદ્ર પંચાંગ પણ તે રીતે સૂમગણત્રી મુજબ ગણિત તૈયાર કરીને પ્રસિદ્ધ કરવામાં આવે છે. છતાં જ્યાં સુધી સમગ્ર જૈન સમાજમાં સમાન્ય તરીકે તે સ્વીકૃત ન અને ત્યાં સુધી ‘જૈન’શબ્દ તેને જોડેલે હાવા છતાં પર્વદિવસેાની આરાધના માટે આ પચાંગને કઈ રીતે સ્વીકૃતિ આપી શકાય ?
એક વસ્તુ આજે વિચારણા માંગે છે કે, જૈન પંચાંગ પધ્ધતિ યુચ્છિન્ન થઇ છે. વર્ષો પહેલાં ચડાંશુચહૂ પંચાંગને સંસ્કાર આપીને પથ્થરાધના માટે, સ્વીકૃતિ આપવામાં આવતી અને તે આજે સમગ્ર જૈનસમાજમાં માન્ય અનેલ છે. પણ એ પંચાંગની પધ્ધતિ આજના પ્રત્યક્ષ પંચાંગા જે રીતે આકાશમાં ગ્રહચારને મલી રહે છે, તે રીતે ચડાચડૂ પંચાંગ સુસવાદી બનતુ નથી. તે જેમ દીક્ષા, પ્રતિષ્ઠા, આદિના મુહૂર્તો માટે પ્રત્યક્ષ પંચાંગાને સ્વીકૃતિ આપવામાં આવે છે, તેમ પવરાધના માટે પણ એક પંચાંગ સ માન્ય અને જ્યાતિષની દૃષ્ટિએ સુસંગત બને તેવુ નિશ્ચિત થઈ શકે તે કેવુ સારૂં?
‘મહેન્દ્ર જૈન પંચાંગ’માં વિ॰ સ૦ ૨૦૧૩ના વમાં પર્યુંષાને પ્રારંભ શ્રા॰ વદિ ૧૦ના લખ્યા છે. શ્રા॰ વિદે ૧૨ના ક્ષય ખતાવ્યા છે, અને ભા॰ સુદિ ૩ને ક્ષય ખતાન્યા છે. મહેન્દ્ર પંચાંગના સ`પાદકને એક સૂચના કરવાનું મન
ઃ કલ્યાણ : ઓકટોબર ૧૯૫૬ : પા૩ : થાય છે કે, પ્રત્યેક પંચાંગમાં વર્ષ દરમ્યાનના ધાર્મિક કાર્યના મુહૂર્તો મૂકવા જરૂરી છે. દીક્ષા, પ્રતિષ્ઠા, આદિ મંગલકાર્યો આટલા મહિનામાં, આ દિવસેામાં અને આ ટાઈમે
થઈ શકશે. અમુક રાશિવાળા માટે અનુકૂળ અને અમુક માટે નિષિધ તે રીતે અમુક મહિનાઓમાં સર્વથા નિષિધ તેના કારણેા વગેરેની નાંધ પણુ મુકવી જરૂરી. જેથી અભ્યાસી વર્ગને તથા તે વિષયમાં રસ લેનારને માદન મળશે.
પ્રસ્તુત પંચાંગમાં દૈનિક લગ્નોની તથા સ્પષ્ટ ગ્રહેાની જે નોંધ મૂકી છે, તે પણ ઉપચેાગી છે, પણ ‘ જૈન ’ પંચાંગ તરીકે જ્યાં સુધી અમુક સમાન્ય નિર્ણય ન થાય, ત્યાં સુધી પારાધનામાં આને સ્વીકૃતિ કેમ મલી શકે? એ એક પ્રશ્ન છે.
ܕ
સસ્કાર જ્યેાતઃ ભા. ૧-૨ (જાહેર પ્રવચના ) વ્યાખ્યાતાઃ પૂ. પંન્યાસજી મહારાજ શ્રી યશોભદ્રવિજયજી ગણિવર અવતરેણુકારઃ પૂ મુનિરાજ શ્રી ભાનુચ'દ્રવિજયજી મહારાજઃ ચીમનલાલ શાહ. · પાલીતાણાકર ’ પ્રકાશક જશવંતલાલ ગિરધરલાલ શાહ, ૧૩૮ રૂપાસુરચંદની પોળ, અમદાવાદ ૧.
પૂ વ્યાખ્યાતા મહારાજશ્રીએ મુંબઈ તથા પરાઓમાં આપેલાં સાત જાહેર પ્રવચનાના પ્રસ્તુત ગ્રંથમાં સુંદર સગ્રહ પ્રસિધ્ધ થયા છે. સત્તાના મેાહ, હવે તેા જાગે, કમ` તારી કળા ન્યારી, સંસારના રંગ, સંસ્કારધન, સર્વોદય, ખાવાયેલાં હૈયાં' આ સાતે ય પ્રવચન, ઉર્દુબેાધક તથા સ્વાર્થમાં અંધ બનીને સત્તા તથા સંપત્તિના ભયંકર દુરુપયેાગ કરી, તેમજ માનવજીવન જેવા ઉચ્ચતમ જીવનને વેડફીને અનેક પ્રકારના સ્વ તથા પરનું અહિત કરનારા આજના