Kalyan 1952 07 Ank 05

Author(s): Somchand D Shah
Publisher: Kalyan Prakashan Mandir

Page 4

: ૨૧૬ : વાણીના સયમ;
ષાના સિદ્ધાંતને જાણવા, હમજવા જોઇશે, તેા જ સત્યના યથાય નિ ય થઇ શકે. સહ્યાસત્ય, સારાસાર કે હિતા–હિતના વિવેકપૂર્વક હંમેશા વાણીના ઉપયોગ કરનાર સંસારમાં શાંતિ, સ્વસ્થતા તથા આખાદિના ઇતિહાસ સર્જી શકે છે.
વિવેક વિનાની બુદ્ધિ, વાણી કે વિચારેની કિંમત ફૂટી કેડી જેટ્લી પણ નથી, કળ વિનાનું ખળ જેમ ઉપકારક બનવાને બદલે સૌંહારક બને છે, તે રીતે વિવેકહીનપણે ઉચ્ચરાયેલી વાણી ભરબજારમાં તેાફાને ચઢેલા દારૂડીયાના હાથમાં રહેલી ખુલ્લી તલવારના જેવી ભયંકર છે, એ ભૂલવું જોઇતુ નથી. ખરેખર વિવેક એ દીવા છે, તફાની ઝંઝાવાતામાં ભર દરીયે ઝેલા ખાતા જીવનનાવના શાણા સુકાની છે, વિવેક વિના ઉચ્ચરાએલી વાણીએ મહાભારત તથા રામાયણના કાલે સંસારમાં ભયંકર અનર્થાના તિહાસ સર્જ્યો છે. રાજસભામાં આવતાં દુર્ગંધનના પગ પાણીમાં લપસ્યું, અને અર્જુનની વાણીન ઘા પડયે, આંધળાના આંધળા જ હોય ? આ શબ્દોએ કૌરવ તથા પાંડવા વચ્ચે ભયંકર હૅરનું બી રાખ્યું, રાણી કૈકેયી જેવા સુશીલ સન્નારીએ વગર વિચાયુ... વેણુ એવી નાંખીને અયોધ્યાના સમસ્ત રાજકુલમાં તથા રાજ્યમાં અનેક ઉત્પાતાને જન્મ આપ્યું.
માટે જ કહેવું જોઇએ કે, જ્યારે બેલવાનુ મન થાય ત્યારે વિવેકપૂર્વક બેલે, એમાં જ વાણીના સદુપયોગ છે, મૈયા સરસ્વતીદેવ.ની સાચી ઉપાસના વાણીના સત્યમમાં જ રહેલી છે. સામાન્ય રીતે વાણીનેા સથમ હિતકર છે. તેમાંયે દેશ, સમાજ કે ધર્મમાં જેએ મહત્વના જવામદાર સ્થાન પર રહેલા છે. તેએએ તા આજે ખેલવામાં ખૂબ જ વિવેકી બનવું પડશે. હિતદૃષ્ટિ જેએનાં હૃદયમાં છે, એવા પુરૂષોએ સાચું વચન પણ પરિણામે કલ્યાણકર તથા સુંદર નીવડે તે રીતે કહેવુ જોઇએ, આથી જ ભાષાસમિતિ કરતાં ચનગુપ્તિ મહત્વની ગણાય છે, ભાષાસમિતિમાં ઉપયેગપૂર્વક એકલવાનુ વિધાન છે, જ્યારે વાનગુપ્તિમાં વાણીના સયમના ઉદ્દેશ રહેલે છે.
દેશની ચેામેર ધાર્મિક, સામાજિક તથા રાજકીય અનેક પ્રશ્ના કાચા સુતરના કાકડાની જેમ ગૂંચવાયેલા પડયા છે, તે તે સ્થાને રહેલા જવાબદાર માણસે એ ખૂબ જ ધીરતા, સ્વ સ્થતા તથા હૃદયની સરળતાપૂર્વક તેને આજે ઉકેલવા જોઈએ, પણ વિવેકદ્દીન બનીને વગર વિયાયે અકળાઇને જો તે તે પ્રશ્નાને અંગે બેલી નાંખવામાં આવશે તા અનેક પ્રકારના અનર્થી જન્મશે, એમ અમને લાગે છે, માટે જ અમે ફરી ફરી કહીએ છે કે, ‘વાણીને સયમ જીવનમાં જરૂરી છે, ’
400404000
કલ્યાણ
acas0a02c80e28. GOOGLE