________________
: ૨૪૬ : આશીર્વાદ મેળવે !
આટલી શેાધે થયા પછી જો હજુયે માનવે જીવવા માટે ખીજાના નાશની વૃત્તિમાં રહેવાનુ હાય તેા એ આજના સુધરેલા માનવસંસારનુ’ ન ભૂંસી શકાય તેવુ` કલ`ક છે, માનવે આજથી જ એ પ્રયત્નમાં લાગી જવું જોઈએ કે, જેથી જીવવાને માટે કેઇના પણુ નાશ કરવા ન પડે.
માનવના જીવનની આ જ એક ઉજળી બાજી છે, માનવસમાજની આ જ એક મહત્તા છે, કે તે ખીજાને જીવાડવામાં જ જીવનની ધન્યતા માને છે, સ્વાને ત્યજીને પણ અન્ય જીવાને અભય આપવા એ સતત જાગૃત રહે છે, તેા પછી પાતાના નજીવા સ્વાર્થ ખાતર માનવેતર નિખલ, નિઃસહાય પશુસૃષ્ટિને નાશ કરવા જેવું જ ગલી હેવાનીયતભર્યુ” પગલુ' એના હાથે કઈ રીતે લઈ શકાય ?
આપણે ભાઈ શ્રી કિશોરલાલને એટલું જરૂર કહીશું' કે, આમ મારવાની વાતા કરે છે, એનાં કરતાં જીવાડવાની વાતા કરવી તમારા માટે વધુ ઉપયેગી છે. તમારી કલમ, તમારી વિચારણા કે તમારી પ્રતિષ્ઠાને જીવાવાડવાની વાત વધુ સુસંગત બને છે. શેષખાળ એવી થવી જોઈએ, બુધ્ધિ, આવડત કે પ્રયત્ના એવા થવા જોઇએ કે, માનવ સંસારમાં આજે જીવનના વધુ પડતા લેભથી જે રીતે ક્રૂરપણે નિબળ પ્રાણીઓને નાશ થઇ રહ્યો છે, તે અટકે! બાકી, અન્ય ન્હાના જીવાને પણ મારીને માનવ ધારે કે, હું સુખી બનીશ એ એની ભ્રમણા છે, કાઇનું પણ ખરાબ કરવાની વૃત્તિનુ' પરિણામ હ ંમેશા સારામાં આવતુ નથી, એ સહુ કાઇએ સ્તમજી લેવું ઘટે છે, ‘ વાવે તેવુ લણે અને કરે તેવુ પામે' આલૌકિક કહેવતમાં પણ સનાતન સત્યનું નિઢતત્ત્વ રહેલુ છે. આ લગભગ કેટલાયે વર્ષોથી ભાઈ કિશોરલાલ કે
તેમના જેવા ભાઇઓ, ખેતીમાં નુકશાન કરનારા જીવાને મારવાની વાતના સતત પ્રચાર કરતા રહ્યા છે, છતાં હજી સુધી હિંદદેશમાં ખેતીની સ્થિતિ સુધરતી નથી. પણ ઉલટી વધુને વધુ બગડતી જાય છે, એનું શું કારણ ?
કારણની પરંપરામાં બહુ લાંબા ઉતરવાની જરૂર નથી અનેક મૂંગા જીવાને જે રીતે ક્રૂરપણે સંહાર થતા રહ્યા છે, તે પાપ ભાવના અને હિંસક કાર્યાંના પરિણામે આજે હિંદની નંદનવન જેવી ભૂમિ શ્મશાન જેવી બનતી જાય છે, નદી-નાળાંના પાણી શેષાતાં જાય છે, ધરતીના રસકસ ઉડતા ગયા, દુધ, ઘી અને દહિના તત્ત્વા મરી પરવર્યા, આ બધુ” માનવ સમાજની હિંસક ભાવનાનું કારમું પરિણામ નહિ તે ખીજું શું ?
ભલા, કિશારલાલ જેવા ઉંડા વિચારક ગણાતા માણસા આમ ભીંત કેમ ભૂલતા હશે ? આવી એ–દુ ચાર જેવી સીધી હકીકતને તેએ ઉઘાડી આંખે કેમ નહિ જોઈ શકતા હાય ? ખરેખર માણસ જ્યારે આગ્રહયુક્ત અને છે ત્યારે યુક્તિ, હકીકત કે સત્યને જોવાને માટે તેની હદયની આંખા મીંચાઇ જતી હેાવાથી તે નિષ્ફળ નિવડે છે.
આ સ્થિતિમાં આપણે ઇચ્છીશુ' કે, ભાઈ કિશારલાલ હજુ ઉંડુ. વિવેકપૂર્વકનું વિચારમથન કરે અને જેમાં કરાડા પશુસૃષ્ટિના જીવન-મરણના પ્રશ્ન સમાયેલેા છે, સાથે હિંદની ધરતી પરની આઞાદિ કે સમૃદ્ધિના પણ પ્રશ્ન તેટલે જ જેમાં ગૂંથાયેલા છે, એવા આ વિષય પરત્વે વાણીના સંયમપૂર્વક આસ્તિક હૃદયનાં વચના અહાર કાઢે ? અને લાખ્ખા મૂંગા અસહાય જીવાના આશીર્વાદ મેળવે! એજ એક શુભ અભિલાષા.
