Kalyan 1952 07 Ank 05

Author(s): Somchand D Shah
Publisher: Kalyan Prakashan Mandir

Page 3

વર્ષ ૯
અંક પ;
જુલાઇ ૧૫ર
•
અપાતે ૨૦૦૮
K
કરી
પર રાજકીય રીત
1
-
2
જી.
સાહિત્ય અને સંસ્કૃતિનું લોકભોગ્ય માસિક કારણ વાણી ને સં ય મ.
શ્રી. વાણી એ સરસ્વતી દેવીનું સ્વરૂપ છે, પૂર્વની પુણ્યાઈના કારણે માનવને પ્રાપ્ત થયેલી ઉત્તમ સામગ્રીઓમાંની એ એક સુંદર સામગ્રી છે. સ્વ તથા પરના ઉપકારને સાધનારૂં આના જેવું અન્ય સાધન ભાગ્યે જ બીજું હોઈ શકે. સ્વયં શ્રી તીર્થંકરદે કેવળજ્ઞાનને પ્રાપ્ત કર્યા પછી સંસારના સમસ્ત આત્માઓના ઉપકાર માટે વાણી દ્વારા જ જ્ઞાનને પ્રકાશ કરે છે, પણ વાણીને વિવેકપૂર્વક જેઓને સદુપયોગ કરતાં આવડે છે, તે જ પુણ્યવાનની વાણી સંસારમાં લોકોપકારક બને છે. - વિવેક વિના કે સંચમહીનપણે છરી મૂકાયેલી વાણી ભર્યાભાદય લીલાછમ ખેતરના પાકને સડાવી દેનારા, ગામના ગામ ડૂબાડી દેનારા પાણીના નિરંકુશ પ્રવાહની જેમ સંસારમાં સમાધિ. શાંતિ કે સ્વસ્થતાનો નાશ કરી, અનેક વિક્ષેપ, વિષ કે વૈમન ઉભાં કરી કાલકૂટ ઝેરની ગરજ સારનારી બને છે, માટે જ જ્ઞાની પુરુષોએ વાણુના સંયમ ઉપર મહત્ત્વને ભાર મૂક્યો છે, બની શકે તે ન લે. જરૂર પડે તે બેલે, પણ વિનય, વિવેક ઔચિત્ય આધિપૂર્વક યથાય પણે બોલે, અને તે પણ પિતાના અધિકાર પૂરતા ક્ષેત્રની મર્યાદા સાચવીને જ બોલવું જોઈએ.
અધિકાર કે વિષય બહારના પ્રશ્નો પર જેમ તેમ બોલી નાંખવાના પરિણામે આજે દેશ, સમાજ તથા ધમની બાબતમાં અનેક નવી-નવી મડાગાંઠ ઉભી થતી જાય છે, જે આપણે આપણી નજર હામે જોઈ શકીએ છીએ. “ત્તર પૂર્વ સર રાજા" સત્યનિષ્ઠાથી પવિત્ર વાણી બોલવી એમ નીતિશાસ્ત્ર પણ કહ્યું છે, બોલવાની જરૂર લાગે તે સત્યનિષ્ઠાથી સાચી વાત , પણ સત્ય હોય એ બધુંયે બોલી નાંખવું જ જોઈએ. એમ નથી જ.' છે કારણ કે સત્યની વ્યાખ્યા આપણે આપણી ટૂંકી બુદ્ધિથી નકકી કરી શકવાના નથી. સત્ય એ આપેક્ષિક વસ્તુ છે, એક દૃષ્ટિએ જે વસ્તુ સત્ય હેય તે અન્ય દષ્ટિએ અસત્ય બને છે, માટે જ સત્યને આગ્રહ રાખનારાઓએ સત્યને સ્વમજવા. જાણવા પરમજ્ઞાની પુરુ