Kalyan 1946 Ank 08

Author(s): Somchand D Shah
Publisher: Kalyan Prakashan Mandir

Page 6

૧૬ ]
સ્ત્રી ખીજી કાઇ નહીં પણ રામેન્દ્રની મેાટી બહેન ન્યાતિમ યા.
તેણે એનાં સગાવહાલાંઓને વાત કરી. તેઓએ પણ ત્યાં આવી રામેન્દ્રને એળખ્યા પણ રામેન્દ્ર તા. એકજ જવાબ આપતા, “મારે તમારે હૈ સબંધ નથી, હું સન્યાસી છું.”
પણ ધીરેધીરે તેની સ્મરણ શક્તિ આવવા માંડી
તેને ભાવાલના જાગીરના ગામ જયદેવપુરમાં લઇ જવામાં આવ્યા ત્યાં બધાએ તેને એળખ્યા. યુવાન અને વૃદ્ધ સૌએ તેને જોયા. સની ખાત્રી થઇ રૃ, તેજ મરણ પામેલા કુમાર રામેન્દ્ર નારાયણ છે.
એ સૌએ તેને વિનંતી કરી કે, જયદેવપુર આવી તેની જાગીર સંભાળી લે પણ એ સહેલાઇથી થઈ શકે તેમ ન હતું. એક મરણ પામેલા માણસને જીવતા મનાવવા માટે કાયદાની કાર્ટ તેમ કહેવું. જોઇએ. અધુરામાં પુરૂં તેની પત્ની, અને તેના ભાઇ સત્યેન્દ્રે કહ્યું કે, “આ રામેન્દ્ર નથી. રામેન્દ્રને તે વર્ષો પહેલાં દાર્જીલીંગમાં અગ્નિદાહ દેવામાં આવ્યા છે. આ કાઈ બનાવટી ખાવા છે ! ’’
કૈસ શરૂ થયો હારે। સાક્ષીઓએ નુખ!તી આપી, કેટલાક સાક્ષીએ મરણ પામ્યા હતા. સીવીલ સર્જન ડેાકટર કે જેણે સર્ટીીકેટ આપ્યું હતું તે રીટાયર્ડ થઈ ઇંગ્લાંડ ગયા હતા, અને તેણે હિંદમાં સાક્ષી આપવા આવવા ના પાડી. આથી તેની તપાસ માટે કાયદાનું કમીશન ઈંગ્લાંડ પણ ગયું.
આસા.
આખરે છ વર્ષે કાર્ટે ચુકાદો આપ્યા કે, આ હરનામ ખાવા, રામેન્દ્ર જ છે- એ દરમ્યાન ન્યાયાબ્રિશને ઉંમર પુરી થતી હોવાથી પેન્શન ઉપર જવાનું હતું પણ તેની મુદ્દત . ત્રણ વર્ષની વધુ લખાઇ. સાત હજાર સાક્ષીઓની જુબાની લેવાઇ, એ કાર્ટની જુબાનીએ અને ચુકાદા માટે કુલ અઠ્ઠાવીસહજા, કુલ્સકેપ કાગળા વાપરવામાં આવ્યા. તેના સાળા સત્યેન્દ્રે આ ચુકાદા સામે હાકા માં અપીલ કરી, અપીલમાં એ હારી ગયા અને ફુલોન્ચ સામે અપીલ કરી. અપીલમાં એ હારી ગયા અને ફરી ફુલબેન્ચ સામે અપીલ કરી તે બેન્ચમાં ત્રણ જજ હતા. એચે ચુકાદા “રામેન્દ્રની તરફેણમાં આપ્યા. જજ લેા તેમાં વિરાધ કર્યાં અને વિરોધનું લખાણ લખી ઈંગ્લાંડ ચાલી ગયા. વધુમતે ચુકાદે રામેન્દ્રની તરફેણમાં આવ્યો. લેકામાં એમ પણ વાત ચાલી કે, સત્યેન્દ્રે એ ન્યાયાધિશને લાંચ આપવાના ઘણા પ્રયત્ન કર્યાં હતા અને જસ્ટીસ લેાજને તે લાંચ આપવામાં સફળ થયા હતા. આથીજ તેણે વિરૂદ્ધ ચુકાદા આપ્યા. જેથી કાંઈ નહીં તેા પ્રીવી
કાઉન્સીલમાં અપીલ કરવાની તક મળી.
પ્રીવીકાઉન્સીલના ચુકાદા આવ્યા પછી બીજેજ અઠવાડિએ જ રાજકુમાર રામેન્દ્ર કલકત્તામાં મૃત્યુ પામ્યા. પેાતાની એ જાગીર ભાગવવાને માટે રામેન્દ્ર નારાયણ રામને લાંબુ જીવન ન મળ્યું, આથી આ વિચિત્ર અને આશ્ચભરી ઘટનાને આમ અત આવી ગયા. ભાગ્ય હારી અલીહારી !
[ અનુસંધાન પાનુ` ૨૧૩ ]
મુંબઈ કે કલકત્તા જેવા શહેરામાં ફાટી નીકળતાં હુæડા અને ગુંડાઓની કત્લેઆમ વચ્ચે પણ મૃત્યુના ભય વિનાના નિભયઆત્મા હિંમતપૂર્વક પડકાર પાડી, અનેક નામીમાં પૌરૂષત્વનુ પાણી પાઇ, મરજીવા બનવાની કલા જરૂર શીખવી જશે; કારણકે મૃત્યુને તે જીતી શકયા છે.
સ્વરક્ષણની તાલીમ મેળવવા મથનારા સહુ કોઇએ આ એકજ નિર્ભયતાના, મૃત્યુની સામે બાથ બીડવાના જીવનમંત્ર શીખી લેવા, આજના કાળમાં જરૂરી છે, તે એજ કે, જે આપણા મહાનપુરૂષોએ આપણને શીખવ્યેા છે; ‘ વૃોવિશેષિ ધિ મૂઢ !' રે મૂઢ ! ઉઠે, જાગ !
મૃત્યુથી શા માટે ડરે છે ? જીવવાની ઘેલછાને ખંખેરી મૃત્યુ પર વિજય મેળવવા તૈયાર થા !