________________
स्वाध्याय
श्रीकीर्ति આધુનિક યુગમાં જે માનવ સમાજના બેદી કાઢવાના છે કે, ક્યા મહાસાગરે ઉલ્લેજીવન તપાસવામાં આવે તે એમ જરૂર ભાસે ઘન કરવાના છે કે, જેથી ફુરસદ નથી, પાઈની કે, જીવનમાં અવકાશ જેવું કઈ તત્ત્વ રહ્યું પેદાશ નહિ અને ઘડીની નવરાશ નહિ” એ નથી. ગરીબ કે તવંગર, શેઠ શાહુકાર, કહેતીને આજે ખરેખર સમાજે સાચી કરી રાજા કે પ્રજા, નાના કે મોટા, સ્ત્રી કે પુરૂષ, બતાવી છે. સો કેઈના જીવન તરફ જ્યારે આપણે દૃષ્ટિ- એક મામુલી જીવન-નિર્વાહની ખાતર પાત કરીએ છીએ ત્યારે એ જાણવાનું મળે માનવી સવારથી લઈ સાંજ સુધી, અરે! મેડી છે કે, પુરસદ નથી. એવા કયા મોટા ડુંગરે રાત સુધી દેડધામ મચાવે છે. જ્યારે....જે
- અણમોલ જીવનથી સ્વાધ્યાયના યોગે આત્મા બઢતા નરવીરે કાજે “નામના પ્રતિપળે હાજર કર્મોને નાશ કરી શકે છે, અનેક જન્મ-મરરહે છે.
ણના પાપનું પ્રક્ષાલન કરી પૂનિત બની શકે આ મેવાડના અટંકી મહારાણા પ્રતાપને છે, અવનતિના ગાઢ અંધકારથી વ્યાપ્ત ભયંપૈસાની પૂરતી સહાય આપનાર વીર ભામા- કર અટવીથી પાર પામી ઉન્નતિના શિખરે શાહે, સહાય આપતાં પહેલાં જે પોતાની ચઢી શકે છે. આત્મામાં રહેલા અનંત ખજાનાને નામના” નો ખ્યાલ કર્યો હોત, તે તેનાથી પ્રગટાવવાનું સામર્થ્ય પ્રાપ્ત થાય તેવી મહાસહાય આપવાનું કામ બનત જ નહિ, અને મૂલી ઘડી, પળ, સાંપડ્યા પછી પણ જે વંચિત પરિણામે મેવાડની પ્રજાને મેટામાં મોટું નુક- રહીએ તો કહેવું જ પડશે કે, આપણે નિર્ભાગ્ય શાન થાય પરંતુ સહાયને પોતાની પવિત્ર શિરોમણિ છીએ. . કરજ તરીકે સ્વીકારીને, કોથળીઓનાં મોઢાં ઉપવાસાદિક તપશ્ચર્યા બાહ્ય તપમાં ગણાય ખૂલ્લાં કરનાર વીર ભામાશાહે સાચા જૈન , જ્યારે સ્વાધ્યાય, અત્યંતર તપ તરીકે વ્યાપારી તરીકેનું નિજનું જીવન જનતાને વર્ણવવામાં આવેલ છે. સ્વાધ્યાયમાં લીન રહે. દાખલે બેસાડવા ખૂલ્લું કર્યું હતું. નારની બલીહારી છે.
કર્તવ્યની ઓથે “નામના વસી છે. “નામ- આત્મામાં રહેલ અનંતજ્ઞાન, અનંતદર્શન, નાની ભિતરમાં હળાહળ ઝેર છે. સત્કર્મથી અનંતચારિત્ર અને અનંતવીર્ય એ ચતુષ્ટયીને નામના” આવતી હોય, તે તે ભલે આવે, પૂર્ણ વિકાસ સધાવનાર જો કોઈ હોય તો તે એકજ પરંતુ કેવળ “નામના કાજે કરાતું સત્કર્મ કે સ્વાધ્યાય ! પરિણામે અસત્કર્મ કરે છે અને પ્રજાને તે ' સ્વ અને પર, જડ અને ચેતન, અહમ અને હાનિકર્તા નીવડે છે. -
મમ, એ બધીય વસ્તુઓના ભેદ દર્શાવી સત્ય જીવનમાં ક્યા કાજે, આજે સાચી દિશામાં ભાન કરાવનાર અને આધ્યાત્મિક નયનેને કર્તવ્ય મગ્ન થવાની જરૂર છે.
ઉઘાડનાર જે કઈ હોય તો તે સ્વાધ્યાય.
