Jain Dharm Prakash 1914 Pustak 030 Ank 11

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 5

જ્ઞાનસાર સૂત્ર વિવરણુમ.
ભાવા
બ્રહ્માર્પણુ કરવુ એનેજ જ્ઞાનયજ્ઞનુ ખરેખરૂં સાધન કહેવામાં આવે તે તેથી પણ સ્વકર્તૃત્વ-અહુકાર એટલે પાતે કર્યાપણાના ગ ગાળી નાંખી જ્ઞાનાગ્નિમાં કનેાજ હામ ફરવેા ઘટે છે, પ્રથમ અહંકારના હામ કરતાંજ કર્મના ફ્રેમ કર્યો કરે છે. માટેજ પાપયુકત ક-યજ્ઞ કરવાનો કદાગ્રહ તજી દઈ ગૃહસ્થાએ તેમજ સાધુઆએ ઉપરની યુક્તિયુક્ત વાત વિવેકથી વિચારી સ્વસ્વઅધિકાર ઉચિત સદાચારજ સેવવા ચેાગ્ય છે. ૬.
ब्रह्मण्यर्पित सर्वस्वो, ब्रह्मदम् ब्रह्मसाधनः
ब्रह्मणा ब्रह्म, ब्रह्मणि ब्रह्मगुप्तमान् ।। ७ ।। ब्रह्माऽध्ययननिष्ठावान्, परब्रह्मसमाहितः
ब्रह्मणो लिप्यते नाव - नियागप्रतिपत्तिमान् ॥ ८ ॥
ભાવાર્થ આત્મસમર્પણ કરનાર, તત્ત્વદર્શી, તત્ત્વસાધક, તત્ત્વજ્ઞાનવડે અજ્ઞાનના ઉચ્છેદ કરનાર, શુદ્ધ બ્રહ્મચર્યં સેવનાર, તત્ત્વ અભ્યાસમાં રકત રહેનાર અને સ્વરૂપમાંજ રમણ કરનાર એવા નિશ્ચિત યાગસપન્ન સાધુએ કદાપિ પાપકર્મોથી લેપાતા નથી, મતલબ કે નિલે પ રહેવા ઈચ્છનાર સાધુએ અનતરીકત લક્ષણ ધરવાંજ જોઈએ. બાકી તે અહુ'તા, મમતા, અજ્ઞાન, અવિવેકાચરણ અને સ્વાર્થ 'ધતાર્દિક સર્વ અપલક્ષણા તા કેવળ દુર્ગતિમાંજ દેરી જનારા છે, માટે એ સર્વે અપલક્ષણાથી અલગા થઇ એકાન્ત રહિત સાધવુ' સવથા ઉચિત છે. ૭-૮. મુ.વિ.
વિવેચન~~~આ અષ્ટક ઉચ્ચ કોટીના જ્વાને માટે ખાસ છે અને તે હિંસક યાગને નિષેધ કરી સત્યયાગ ( યજ્ઞ ) સમજાવવા માટેજ લખવામાં–રચવામાં આવ્યુ છે. અજ્ઞાન મનુષ્યાને ઐહિક સુખને લગતા અનેક પ્રકારના ( રાજ્ય, સ્ત્રી, પુત્ર, ધન વિશે લાભની પ્રાપ્તિના કારણુ સમજાવી ઐહિક સુખાભિલાષી બ્રહ્માદિકાએ પાતાની વાસનાને તૃપ્ત કરવા માટે અનેક પ્રકારના તિર્યંચાને હામ કરવારૂપ યજ્ઞની પ્રવૃત્તિ શરૂ કરી છે. તેવા યજ્ઞની પ્રવૃત્તિ વીશમા મુનિસુવ્રત સ્વામીના તી માં થયેલા પર્વત વિગેરેથી શરૂ થઇ છે. તેની હકીકત જૈન રામાયણમાં સવિસ્તર આવે છે ત્યાંથી વાંચી લેવી. અહીં લેખ વધી જવાના કારણથી
લખેલ નથી.
એવા હિંસાકારી યજ્ઞા તે ખરા ય। ( યાગ ) નથી, પણ સત્ય-નિશ્ચિત યાગ ( નિયાગ ) તે ધ્યાનાગ્નિમાં કર્મરૂપ ડુતદ્રવ્યને હાસવા અર્થાત્ ધ્યાનાગ્નિવડે કોંને બાળી દેવા-કર્મોની નિજ રા કરવી તેજ છે. આ હકીકતની આ અષ્ટ
૧ આત્મા ણ પાંમભાગ આત્મર્ત્યાગ યા સ્વાર્થ ત્યાગ કરવામાં આવે તે.