________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉ૫૮
જેમ પ્રકાશ.
wતાની તેની માન્યતા પણ તને નુકશાનકર્તા નીવડે છે. બાળકને તે સંપૂવાના રાાનની જરૂર છે. તેને બાળપણથીજ “તે જે ધારે તે જાણી શકે તેમ છે. તેનું ગાન વિશાળ છે. તેની ગ્રાહ્ય શક્તિ જે ધારે તે પહણ કરી શકે તેવી છે. ” તવી ભાવના તેના મગજમાં પ્રવેશે તેવું વાતાવરણ તેની આસપાસ રહે તેની ખારા જરૂર છે. તેથીજ તેના ગમે તે પ્રશ્નોને શાંતિથી એગ્ય ઉત્તર આપને "દગીની ગહનતાના, અથવા ધાર્મિક અમુક નિયમ સંબધીના તેના પ્રીને પણ જવાબ જરૂર આપવાનું ચુકતા નહિ.
ધણા માબાપ બાળકને મારીને–તેને ચંદનું રત્ન દેખાડીને પિતાના કાબુમાં શખવા જ છે, પણ આ તેની ભૂલ છે. મારવાથી કોઈ પણ બાળક સુધરતું જ નથી. જે કાંઈ વાંક માટે તેને શિક્ષા કરવામાં આવે, તે ભૂલ ઉલટી હઠીલાઈથી રામ રાજ થઈને બેસે છે. શાંત રી રામજાવવાથી તે ભૂલ તરતજ દૂર કરી શકાય છે. બાળકના મન ઉપર અશ્રદ્ધાના, અપૂર્ણતાના ધણીને ચટાડનાર, હઠીલાઈ વિગેરે દુર્ગુણો બેરાડનાર માબાપ અગર શિક્ષકેજ ખરેખરી શિક્ષાને તો 'પાન છે. માર ખાવાથી બાળક નફટ, ચીડીયું થઈ જાય છે. તેનામાં દુર્ગણને આવિર્ભાવ થાય છે, અને શિક્ષા કરીને જે ભૂલ સુધારવા માગીએ છીએ, તે ઉલટી વધારે દ્રઢ થાય છે. આમ વારંવાર માર ખાવાથી “પોતે ખરાબ છે, ગુન્હાઓથી ભરપૂર છે, ભૂલથી અવરાઈ ગયેલ છે. તેવી ભ્રમણા બાળકના મગજમાં થયાજ કરે છે, અને તવી અસર છેવટે બાળકને બહજ હાનિકર્તા નીવડે છે. મનમાં અપૂર્ણતાની–ભૂલેની ભ્રમણ, વિચાર શ્રેણિ ઉપજ્યા વગર કઈ વખત તેવા ગુનડાવાળ! કા બનતા નથી, તેથી જ આવી રીતની શિક્ષા કરવાથી તેવાં ભૂલભરેલાં કાર્યો નીપજાવવામાં ઉલટા માબાપ સાધનમૂન થતા હોવાથી તેવી માર મારવાની ટેવ કેઈપણ દિવસે ને પાડવી તે ખાસ માબાપે ધ્યાનમાં રાખવું.
બાળકના મગજમાં સદ્દગુણની છાપ પડે તે માટે નાનપણથી જ તેના મગજમાં સદગુણ, ભલમનસાઈ, પવિત્રતા, સત્યતા, અને ઉમદા લાગરી. વિમા ઠસાવવાની જરૂર છે, વળી તેનાથી વિરૂદ્ધ અસર થાય તેવા વાતાવરણથી તને દૂર રાખવાની પણ તેટલી જ જરૂર છે. કઈ પણ બાળક બા
પગલી ખરાબ હોતું જ નથી; જેવી અસર તેના ઉપર કરવામાં આવે, જેવું વા વારા તેની ફરતું ફેલાવવામાં આવે, જેવા વિચારો તેને ઠસાવવામાં આવે,
માં વર્તક તેની સમક્ષ ચલાવવામાં આવે, તે જ તે નીવડે છે. માટેજ બાળપગથી તેની આગળ દુષ્ટ વિચારો સેવવાની જરૂર નથી. બાળકની સમક્ષ તમે ગતિમય જીવન ગુજારો, વ્યસન , અને તેનામાં ઉત્તમતાની આશા રાખે છે મા આશામાંજ રહેવા પૂરતું થાય. જેવું દેખાય તેવું જ શીખાય છે. બાળ. . . . . . .
સત્ય કહેવરાવે, હલકી નિંદા તેની પાસે
For Private And Personal Use Only