________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દરાજાના રાસ. ઉપરથી નીકળતા સાર
૩૬૦
પાંજરામાં મનુષ્યના માથા ઉપર રહે છે અને છત્ર ચામર, વીંજાય છે. એક કુકડાના જ્યાં ત્યાં તીરસ્કાર થાય છે ત્યારે બીજા કુકડાને રાજાએ પણ નમસ્કાર કરે છે અને તેની રક્ષા કરવા સાથેના સાથે ભમે છે. આ બધી પુન્યાયની નિશાની છે. પ્રાણીએ કરેલા સર્કમાં ગમે તેવી સ્થિતિમાં પણ હાજર થઈને પેાતાનુ ફળ ખતાવ્યા વિના રહેતા નથો. ગુણાવળી અનેક પ્રકારની ખાનપાન વિગેરે વસ્તુએ કુટ માટે મેકલે છે અને છેવટે તેની રક્ષા માટે સામંત રાજાએને પણ મેકલે છે. આ બધુ સાચા સ્નેહનું પરિણામ છે,
અહીં આપણે વીરમતીની સ્થિતિ પણ જાણવા લાયક છે. કુકડાના જવાથી તેના મનમાંથી એક ફ્રાંસ જાય છે, તે મનમાં આનંદ માને છે અને જેવુ... પેાત માન છે તેવુ મીન્તને મનાવવા ગુણાવળી પાસે આવે છે, પણ તે મૂર્ખાને ખબર પડતી નથી કે અહીં તા વિરહની વાળા પ્રકટી રહી છે. તનુ સાંત્વન થવાને અદલે તેના શબ્દોથી તેમાં તેલ હામાય છે કે જેથી ઉલટી તે વાંળા વૃદ્ધિ પામે છે વીરમતી કહે છે કે- જોજે હવે આપણા સ્નેહ કેવા વૃદ્ધિ પામે છે? ” પણ તેને ખુખર નથી કે અહીં સ્નેહને તા અંશજ નથી-ખીજજ નથી. તા વૃદ્ધિ શુ પામવાનું હતું ? સ્વાથી અને કૃતજ્ઞી માણસે પેાતાની ધારણામાં મશગુલ રહ્યા કરે છે પરંતુ તેનું પરિણામ લાભકારક કદાપિ આવતુ જ નથી, ગુણાવળીના ટાઢા ડુાંકારા સાંભળી વીરમતી ચાલી જાય છે. તેને પણ સ્ત્રીપણામાં રાજક થવાની ઉલટ બધી છે પણ તેને ખબર નથી કે બધા સરવાળા ગણીને એક સાથે આગળ પર હીસાખ દેવા પડશે. જે આ દુનિયામાં-આ કળિકાળમાં પણ પાપીને પાપના બદલે મળ્યા વિના રહેતા નથી તે પછી તેવા સત્યુગમાં તેને બદલે મળે તેમાં તે શી નવાઈ ?
હવે અહીં ગુણાવળી એકલી પડી છે, વિમળાપુરીમાં પ્રેમલા એકલી પડેલી છે, ચદરાજા નટ સાથે ગામે ગામ ભમે છે, એમ ત્રણે જણુ વિખુટા પડેલા છે તે કયારે એકડા થાય અને આનંદ બેગવે તેમજ ધર્મારાધન કરી મનુષ્ય જન્મને સફળ કરે તે આપણે ઈચ્છીએ છીએ; પરંતુ તેને વિલાખ છે. હજી તે! કુકડાપણામાં પ્રેમલાની ભેગા થતાં પણ રસ્તે અનેક વિઘ્ન આવવાના છે, ભાગ્ય સાનુ મૂળ હાવાથી તે બધા વિંસરાળ થશે અને પ્રેમલાના મેળાપ આનંદથી થશે તે આપણે આગળના પ્રકરણમાં જોશુ અત્યારે તે કર્મની વિચિત્રતાથી સજ્જને કેવા વિખૂટા પડે છે તેને અનુભવ કરી વિરામ પામવું પડે છે. આ પ્રકરણ વિરહાતુર દશાના વીવરણનું છે, પરંતુ તેમાંથી ઘણા સાર ખેંચી શકાય તેમ છે. અમે સામા પુર ખત્તાવી ગયા છીએ, એટલે હાલ તે આ પ્રકરણને સમાપ્ત કરવામાં આવે છે.
For Private And Personal Use Only
