________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
340
જૈનધમ પ્રકાશ
આપણે હાલ વિચારી જઈએ. ત્યાં એ સબંધમાં એક સસ્કૃત શ્લોક ભર્તૃહરિએ લખી કેટલાક લાભો તેમાં અનાવ્યા છે અને છેવટે કહ્યું છે કે સત્સ`ગતિ પ્રાણી માટે શું શું નથી કરતી ? તેના કહેવાનો આશય એ છે કે ગણાવેલા લાભો ઉપરાંત બીજા અનેક લાભા કરનાર તે છે. એ બ્લેકમાં તેણે ગણાવેલા
લાભો પર વિચાર કરી જવા યાગ્ય છે, કારણ કે તે બ્લેક ' વિશાળ હૃદયથી અને ઘણા અનુભવના પરિણામ તરીકે લખાયેલે હૈય એમ જણાય છે.
સત્સંગનો પ્રથમ લાભ એ ગણાવામાં આવ્યે છે કે તે બુદ્ધિની જડતાને દૂર કરે છે. આ વિવેચનને અંગે પ્રથમ જણાવવું ચેાગ્ય થઇ પડશે કે અહીં સત્સંગ શબ્દ મહાત્મા પુરૂષેાના પિરચયના અર્થમાં વપરાયેલ છે. એવા મહાત્મા પુરૂષા જેઆના ઉપર જગતની લાલચા બહુ આછી અસર કરે છે અને જેએ ઉન્નત દશાના અનુભવ કરતા હોય છે તેના વિચારો અને ભાવના તુ ઉચ્ચ દશામાં વતા હોય છે. અને પરિણામે તેઓના સંબંધમાં આવનાર સત્સ’ગાભિલાષી પ્રાણીની સાથે જ્યારે તે વાત કરે છે અથવા સકળ શ્રે।તાજનોને ઉદ્દે શીને કાંઇ ઉપદેશ આપે છે ત્યારે તે સ્વાર્થ વગરની અને પરમ હિત થાય તેવા દૃષ્ટિબિન્દુને ધ્યાનમાં રાખીને વાત કરે છે. આ સત્સ`ગ કરનાર પ્રાયઃ સસારસિક અને સુખાભિલાષી હોવાથી દી દૃષ્ટિથી અમુક કાર્ય પર નજર રાખી શકતે નથી અને તેના અવલેકનના પથ અતિ સ્થૂળ અને નાને હાવાથી તે બહુ સ્ખલના કરે છે. આવા પ્રકારની મુદ્ધિની જડતા કે જેના એક અનિવાર્યું પરિ ણામ તરીકે સ્વાર્થવૃત્તિ તરફ વિશેષ દ્વારાઈ જવાનુ થાય છે તેને સત્સંગથી નાશ થાય છે. પછી પ્રાણી વિશાળ દૃષ્ટિથી વિચારણા કરતા શીખે છે અને કેાઇ પણ કા ટુંકી દૃષ્ટિ મર્યાદાથી કરવાની અથવા તેનાં પરિણામેા વિચારવાની ટેવ પડી ગયેલી હોય છે તે દૂર થાય છે. આ નિયમ એક ધર્માત્મા મહા પુરૂષનેજ લાગુ પડે છે એટલું જ નહિ પણ વ્યવહાર કુશળ સજ્જન પુરૂષને પણ લાગુ પડે છે. તેની વિશળ દૃષ્ટિ હાવાથી તેની સેાબત અથવા સલાહ માગનાર જ્યારે કેઇ પ્રસંગ પર સલાડુ પૂછે છે ત્યારે તેમાં ટુકી દૃષ્ટિની સલાહ તેને મળતીજ નથી અને તેથી તેનામાં બુદ્ધિની મદતા હોય છે તે દૂર થાય છે. અમુક પ્રસંગ માટે સલાહ લેવાની છે એમ ધારીએ તા પણ આવા સજ્જન અથવા મહાત્માઓના
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
९ जाइयं धियो हरति सिचति वाचि सत्यं, मानोन्नति दिशति पापमपाकरोति । चेतः प्रसादयति दिक्षु तनोति कीर्ति, सत्संगतिः कथय किं न करोति पुंसाम् ॥
For Private And Personal Use Only
