Fundamental of Ancient Indian Music and Dance

Author(s): Sureshchandra Benarji
Publisher: L D Indology Ahmedabad

Page 99

90
Fundamentals of Ancient Indian Music and Dance
भवेदभिनयोऽवस्थानुकारः स चतुर्विधः । आङ्गिको वाचिकचैवमाहार्य : सात्त्विकस्तथा ॥ स्तम्भः स्वेदोऽथ रोमाञ्चः स्वरभङ्गश्च वेपथुः । वैवर्ण्यमश्रुप्रलयमित्यष्टौ सात्त्विका मताः ॥ संगीतकेन रम्येण सुखं यस्य न चेतसि । मनुष्य पशुरुक्तोऽय विषयैरेव वञ्चितः ॥
गीतं वाद्यं च नृत्य नृत्यं ताण्डवं प्राहुः
च त्रिभिः संगीतकं विदुः । स्त्रीनृत्यं लास्यमुच्यते ॥
ततं सुषिरमानद्धं घनं वाद्यं चतुर्विधम् । ततं वीणादिकं वाद्यं वंश्यादि सुषिरं
मतम् ॥
घनम् ।
चर्मावनद्धमानद्ध कांस्यतालादिकं तं वाद्यं तु देवानां गन्धर्वाणां तु सौषिरम् । आनद्ध राक्षसानां तु मानवानां घनं विदुः ॥ निजावतारो गोविन्दः सर्वमेवातारयत् क्षितौ । चतुर्विधेषु वाद्येषु स्वयं वसति भारती | एतेषां .. • भोक्ता स्वयम् । चतुर्विधेषु वाद्येषु प्रधानं मुरजो मतः । यस्य संयोगवाद्यमासाद्य सर्व वाद्य सुशोभनम् ॥
नारायणः
1
मृदङ्गः पद्मिनीपुत्रो... दावणे निवसेन्नित्य मृडानी सह शंकरः ॥
रचितस्ता
गणेशस्ताक्षरे ब्रह्मा धीवर्णे निवसेत् स्वयम् । .. बणे निवसेद्विष्णुर्दाक्षरे रुद्रसंस्थितिः ।।
इति श्रीनारदकृत पश्चमसारसंहितायां द्वितीयोऽध्यायः ।