Atmanand Prakash Pustak 014 Ank 09

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

૦૬
શ્રી આત્માનă પ્રકાશ.
અત્યારે કોઇ અન્ય સૃષ્ટિના માણસ આવીને આપણા અધા ધર્મશાસ્ત્રના ગ્ર ંથાની અકેકી નકલ પેાતાની સાથે લઇ જાય, અને ત્યાં પેાતાની સૃષ્ટિમાં તે છપાવીને તેના ફેલાવા કરે તે તે વાંચનારા વર્ગ એ પુસ્તક ઉપરથી એવુ જ અનુમાન કરે કે, જે ભૂમિ ઉપર આવા ઉત્તમ ગ્ર ંથા અમર્યાઢપણે વિસ્તાર પામ્યા છે, અને જ્યાં આવુ` દિવ્ય જ્ઞાન સમુદ્રના પ્રવાહની પેઠે ચાતરફ વ્યાપી ગયું છે, ત્યાં “મૃત્યુ” ના ભય તા યાંથીજ રહેવા પામે ! એવા દેશમાં પ્રત્યેક અ ંતઃકરણ પરમ સમાધાન વાળી સ્થિતપ્રજ્ઞ દશામાં વિરાજતુ હાવુ જોઇએ અને “મૃત્યુ”ના નામે કશાજ ભય, કલેશ, હાયવેાય કે રાવુ ફુટવુ એ તે સ્વાલજ શેના હાય ! જે દેશમાં આવા સેંકડા ગ્રંથા ગામ, નગર કે ગામડામાં ખુણે ખચકે પણ ફ્રી વળ્યા હોય અને સ વ્યાપક પ્રભુની પેઠે એના વિના કાઇ ઠામ પણુ ઠાલુ ન હોય ત્યાં “ મૃત્યુ ”ના ભય તા બાજુ ઉપર રહ્યા, પણ ઉલટા મૃત્યુ મહાત્સવ ” ઠેર ઠેર ઉજવાતા હોવા જોઇએ; અને જીવન અને મૃત્યુ રહેવા શબ્દો પણ અર્થહિન હાવા જોઇએ.
આપણા ધર્મશાસ્ત્રના ગ્રંથાને લઇને આપણી તે લેાકમાં જે કીમત અંકાય તેના ઉપર આપણને હાસ્ય છુટ્યા વિના રહેજ નહી. તે ભેાળા પરલેાકવાસીઓને ક્યાંથી ખબર હોય કે અમે લેાકેા મતાવવાના અને ચાવવાના દાંત જુદા જુદા વેઢારીએ છીએ ? એ સાદા સીધા અને પ્રમાણીક આત્માઓને ક્યાંથી ભાન હાય કે એ ગ્ર ંથાના સિદ્ધાંતા પ્રત્યેના અમારા આદર એ માત્ર દેખાવના, અને બહુતા ધર્મ સ્થાન કે ઉપાશ્રયના ચાર ખુણામાંજ મર્યાદા પામેલેા રહે છે ? એમને મિચારાને કાણુ ખપર આપે કે એ શાસ્ત્ર તરફની હમારી શ્રદ્ધાને દાવા તદ્ન પાકળ, ટાંગી અને કૃત્રીમ છે, અને “ મૃત્યુ મહાત્સવ ” ને મદલે હમારા કોઇ સગા, સ્નેહી કે મિત્રના “મૃત્યુ”ના પ્રસંગે હમે શાક સુચવનાર પેાશાક પહેરીએ છીએ, અને જાણે એ આત્મા નિરતરના માટે અસ્તિત્વમાંથી ભુંસાઇ ગયેા હાય તેમ સમજી તેના માટે ખેઢ અનુભવીએ છીએ. શ્રદ્ધા અને શ્રદ્ધાજન્ય કર્તવ્યૂ વચ્ચે અમારામાં કરાડા ગાઉના અંતર છે, ‘મૃત્યુ’ છેજ નહી છતાં તેના ત્રાસ અમારા હૃદયમાંથી ક્ષણ પણ ખસતા નથી, અને એ અનાગનું નામ સાંભળતાં અમે ધ્રુજી ઉડીએ છીએ.
૮
“મૃત્યુ” એ માત્ર અજ્ઞાનજન્ય બ્રાન્તિ હોવાનું જેમને ભાન થયું છે, તેમને મન એ મૃત્યુના કશા ભયકારક અથ હાતા નથી. માત્ર સ્થાનાંતર, અને પ્રવૃતિના પ્રદેશનું પરિવર્તન, એ શિવાય તેમને મન કોાજ ફેરફાર એ અનાવથી જણાતા નથી. કદાચ તેમને ક્ષણીક વિયેાગજન્ય વિરહના ખેદ થાય, અને મૈત્રિ અથવા સબંધના પ્રત્યક્ષ અભાવ થાડા કાળને માટે લાગે, છતાં તેમના અંત:કરણમાં પણે એટલુ તા રહ્યાજ કરે છે કે પોતાના તે મિત્ર અથવા સંબંધી આ વિશ્વમાંથી ગુમ