Atmanand Prakash Pustak 014 Ank 09

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

મૃત્યુ
૨૦૫
યાજાએ તેના જીવનના વસત કાળમાં ઝડપી લીધે અથવા “ તેની સમસ્ત પ્રવૃતિના એકાએક અંત આવી ગયા ” અથવા “ તેના જીવન કાર્યની પૂર્ણાહુતિ થઈ ગઈ ” આવા વણુના ઉપરથી કાઇ અજાણ્યા માણસને તે એવેાજ ખ્યાલ આવે કે એ “ મરનાર ” આત્માને જાણે કે અસ્તિત્વમાંથી સમૂળગા લેાપ થયે, શુન્યતામાં તે પરિણમી ગયા અને વિધિ વાક્ય વડે તે આત્મા સમેાધાતા હવેથી અધ પડી ગયે..
""
“
આપણા શાસ્ત્રા કહે છે કે જીવન એક સળંગ, અસ્મીત, અવિચ્છિન્ન વ્યા પાર છે. માત્ર જીવન પ્રવૃતિના પ્રદેશજ બદલાય છે. જો કે નિશ્ચય દષ્ટિ અથવા નિરપેક્ષ પરમાત્મ દૃષ્ટિબિંદુ ( stand point of the absolute )થી શ્વેતાં સ્થળ, કાળ કે કાર્ય-કારણુ ( time, space and causation ) કશુ છેજ નહી છતાં આપણા સામાન્ય અનુભવમાં આવતા યંત્રહારના ( R>latime standpoint ) ષ્ટિમંડુથી જોતાં પણુ “ મૃત્યુ ” એ માત્ર સ્થળ કે જીવન પ્રવૃત્તિના અંતરજ છે. પરંતુ વિમાહના પ્રાઞલ્યથી આ નિશ્ચય આપણા અંત:કરણમાં નભી શકતા નથી. “મૃત્યુ”ની ભ્રાન્તિ એટલી હદે આપણામાં વ્યાપી ગએલી છે કે એ નામ સાંભળીને આપણે કંપી ઉઠીએ છીએ. શાસ્રામાં પગલે પગલે પુનર્જન્મ અને સ્વગર્ગાદિ લેાકનું વર્ણન કરેલુ છે. અને જીવન જુદા જુદા રૂપે કાયમજ રહે છે એમ ભાર મૂકીને ખિાધે છે, છતાં લેાકેાને તેની પ્રતીતિ મુદ્લ આવતી નથી. આ લેાકમાં જે આત્માનું આચરણ ઉત્તમ પ્રકારનું હાય તે નિયમ વડેજ પરાકમાં ઉત્તમ ગતિ મેળવેજ એમ તેઓ મેાઢેથી કબુલ કરે છે છતાં તેમની રીતભાતમાં એ મેાઢાની કબુલાતના મુદ્દલ પરિચય મળા નથી. ઉત્તમ ગતિને તેમના કોઇ સગા સંબંધી પ્રાપ્ત થએલ છે, એ નિશ્ચયથી તેમને જે આનંદ અને સુખ અનુભવાવું જોઇએ તેની લેશ પણ નિશાની તેમના મુખ ઉપર લેવામાં આવતી નથી. ચેાથા ગુણસ્થાનકે બિરાજવાને! દાવા રાખતાર અને શાસ્રામાં પ્રતિખાધેલા સિદ્ધાંત વાણીમાં પાકકા ભરૂસ હોવાનું જાહેરનામુ ફેરવનાર લેાક મડળમાંથી કેટલા ઘેાડા મનુષ્યેા મૃત્યુની ભ્રાન્તિથી રહિત છે, એ પ્રત્યેક વાચક પોતાના અંત: કરણને ખુદ જોશે તેા ત્યાંથી ઉત્તર મળશે. સમકિત અથવા શાસ્ર નિશ્ચય હૃદયમાં જામેલા હાય અને જે વન થવુ જોઇએ, તેનાથી વિપરીત વર્ઝન થતું જોઇ અમને એ જ માનવું પડે છે કે આ કાળે સમિકડી મડ઼ાજનાની સંખ્યા ધારવામાં આવે છે, તેનાથી હજારો ગણી ન્યુન છે. શ્રાવક કુળમાં અવતાર પામવાથી કદાચ ઘણાખર જન્મ સમકીતી ” હશે પણ “ ગુણુ સમકીતી ” આંગળીને ટેરવે ગણી શકાય તેટલા પણ હશે કે નહી તે પણ શકા જેવું છે.
66