________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ર૧૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
તમારા-અરે, પ્રત્યેક વ્યક્તિના હૃદયના અંતસ્તંભ પ્રદેશમાં આત્મા, પરમાત્મા અને વિશ્વ સંબંધી સત્યેનું જ્ઞાન સુપ્ત અવસ્થામાં પડેલું છે. એ જ્ઞાન તેના માલીકની–તેના સ્વામીની રાહ જોઈ રહેલું છે. તમે ત્યાં દષ્ટિ સ્થાપે અને તમને ત્યાં દીવ્યાક્ષરે લખેલા માલુમ પડશે કે તમારું ખરૂં સ્વરૂપ-તમારૂ વાસ્તવિક “હું” જેને અગ્નિ બાળી શકતા નથી, જળ ડુબાડી શકતું નથી, વાયુ ઘસડી જઈ શકતા નથી, પૃવિ આવરણ કરી શકતી નથી એવું આત્મતત્વ, અમર, અજન્મ, શાશ્વત, અજેય, આનંદ સ્વરૂપ, મંગળ સ્વરૂપ, કલ્યાણ સ્વરૂપ, બિરાજી રહ્યું છે. જ્યારે માનસ-ચક્ષુ અંતરમાં વળે છે ત્યારે ત્યાં તે જુએ છે કે “હું” અવિનાશી છું. તમે કહેશે કે આ પુરાવો કોઈ પ્રયોગ–સિદ્ધ, પ્રત્યક્ષ કે કાયદાની દષ્ટિએ સાચો ઠરી શક્તો નથી. પરંતુ તમે આધ્યાત્મિક સત્ય માટે સ્થળ પુરાવો માગે તે ક્યાંથી મળે? ભૈતિક પદાર્થોના સંબંધમાં ભોતિક પુરાવો ચાલી શકે અને કોઈ વાતને સિદ્ધ કરી શકે, પરંતુ આંતરિક વિષય સંબંધે એ ભૂમિકા ઉપરનો પુરાવો નિરર્થક અને નિષ્ફળ છે. આથી જે પ્રદેશમાં જે હવું વાસ્તવિક છે તે પ્રદેશમાં તેની શોધ કરવી ઉપયુક્ત છે.
આત્માને પિતાના સંબંધે આત્માને પિતાને જ બાલવા ઘો, અને જ્યારે તમે વચમાંથી સ્થળ શરીરની, બુદ્ધિની, તર્કની અવિશ્વાસની અશ્રદ્ધાની, ડખલ કાઢી નાખશો ત્યારે આત્માનું પિતાનું દીવ્ય સંગીત ગજી ઉઠશે. તે શું બાલશે?
મૃત્યુ છેજ નહી. કોઈ કાળે હતું જ નહી. અત્યારે પણ નથી, હવે પછી પણ નહીં જ હોય. જીવન શિવાય અન્ય કશું જ નથી, અને તે જીવન પણ અનાદિ અને અંત રહિત કાલ ત્રય વ્યાપિ છે.” આત્માનું ગાન આવી મતલબનું છે. તમારે તે સંગીત સાંભળવું હોય તો શાંતિમાં પ્રવેશો. એ નિસ્તબ્ધ આંતર શાંતિના પ્રદેશમાં પ્રવેશ્યા વિના એ સંગીતના દિવ્ય આંદેલનો તમારા આતુર કર્ણમાં પહોંચી શકે તેમ નથી. એ સંગીત સાંભળ્યા પછી મૃત્યુનું મૃત્યુ થાય છે. જે કોઈ કાળે હતુંજ નહી. પરંતુ માત્ર ભ્રાન્તિ વડેજ અસ્તિત્વ ભગવતું આવતું હતું, તે કહેવાતું “મૃત્યુ” અળપાઈ જાય છે. જ્ઞાનરૂપી સૂર્યને મથ્યાહુકાળ થતાં અજ્ઞાનરૂપી પડછાયો મૂળ પદાર્થમાં સમાઈ જાય છે, અજ્ઞાનમાંથી જ્ઞાનમાં આવતા તમે હસીને બોલી ઉઠશો કે “જે કોઈ કાળે હતું જ નહીં તેનાથી હું નકામો ડરતે હતો.” પછી તમને અનુભવથી, ઉપગપૂર્વક, ભાનપૂર્વક, જ્ઞપ્તિપણે,
For Private And Personal Use Only
