________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૨૨૪
આત્માનંદ પ્રકાશ.
જગતમાં ધર્મ જેવું કઈ તત્વ છે. ધર્માંની જરૂર છે. પાપ પુન્ય જેવાં તત્વ જગતમાં છે. ભલે પછી તેમના આચરણ જુદા જુદા પ્રકારના હોય; તેવા જીવા જપ્રસંગ પ્રાપ્ત થતાં કારણ સામગ્રી મેળવી ઉંચ પ્રકારના વર્તન તરફ પ્રવૃત્તિ કર્યો શીવાય રહેનારજ નથી.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધર્મારાધનની ઇચ્છા રાખનાર પ્રાણીઓના માટે કેટલાક આચારો જ્ઞાનીઓએ મતાવેલા છે. આપણી પ્રગતિના આધાર આપણા આચાર વિચાર ઉપર છે. આચાર અને વિચારને ઘણેા નિકટ સબધ છે. શુદ્ધાચાર, શુદ્ધ વિચારને ઉત્પન્ન કરનાર અને તેના પાષક છે. તેમજ શુદ્ધવિચાર એ શુધ્ધાચારમાં પ્રવૃતિ કરાવનાર છે. તેથી ધોરાધનની ઇચ્છાવાળાએ પેાતાના આચાર શુ છે તે પ્રથમ જાણવા જોઇએ. આચાર જાણ્યા સીવાય શુદ્ધ ધર્મારાધન થઈ શકવું અશકય લાગે છે.
આચારના પાંચ ભેદ છે--જ્ઞાનાચાર--દર્શનાચાર--ચારિત્રાચાર-તપાચાર અને વિર્યાચાર. વાસ્તવીક આચારના પ્રથમના ચાર ભેદમાં વિયાંચાની મદદ તેા ચારીમાં લેવાની હાય છે. જેએ ઉત્સાહવાન હાય છે અને કઇ પણ વિશક્તિ પ્રગટ કરવાની ઇચ્છા ધરાવે છે, તેએજ કઈને કઈ ઉદ્યોગપ્રવૃત્તિ કરે છે. નિર્માલ્ય થઈ બેશી રહેવુ અને આળસમાં જીંદગી ગુમાવવી, એવી જેનામાં શક્તિ છે. તેનાથી અની શકેજ નહી. વીર્યવાન માણસજ જગતમાં કંઈ કરી શકે છે. સ્વઉન્નતિ સાધી શકે છે. એ આચારોનું સેવન એ ધર્મારાધનનું પહેલું પગથીયું છે. ઉંચે ચઢવાની ઈચ્છાવાળા પગથીએ પગથીએ ચઢવાથી ચે જઈ શકે છે તેમ ધર્મારાધનની ઇચ્છાવાળા પણ પગથીએ પગથીએ ઉપર ચઢવાથી શુદ્ધ ધર્મારાધન કરી શકશે. પાંચ પ્રકારના આચારનું સ્વરૂપ સમજવા માટે સ્વતંત્ર ગ્રંથ છે તેથી તેનું યથાર્થ સ્વરૂપ જાણવુ જોઇએ. પણ અહીં એ વાત આપણે ધ્યાનમાં લેવાની છે કે ધર્મારાધનનું પહેલું પગથીયુ જ્ઞાનાચારનુ સેવન છે. જ્ઞાનાચારના સેવનપૂર્વક સમ્યાન મેળવવાના પ્રયત્ન કરનાર ધર્મનું યથાર્થ સ્વરૂપ સમજી શકે. અને યથાર્થ સ્વરૂપ સમજનાર યથાર્થ ધર્મારાધન કરી શકે. જેએ સભ્યજ્ઞાન મેળવવા પ્રયત્ન કરતા નથી એવા જીવા શુદ્ધ ધર્મારાધનમાં શી રીતે પ્રવૃત્તિ કરી શકે ? એવા જીવા ધર્મારાધન કરવામાં પોતાને વખત કાઠે, શારીરીકે તપસ્યા કરે, ધર્મ નિમિત ધન વાપરે, પણ સમ્યાનના આરાધનપુર્વક એટલી પ્રવૃતિ કરનાર આત્મિકશુદ્ધિ જેટલે અંશે કરી શકે યા પુન્યમાંધી શકે તેટલા પ્રમા ણમાં તે જીવ ફળ પ્રાપ્ત કરી શકે નહી એમ આપણને લાગે છે.
અહીં આપણે એક વાત વિચાર કરવા લાયક છે. ધર્મારાધનના મુખ્ય હેતુ
For Private And Personal Use Only
