Anuyogdwar Sutra ma Nikshepa

Author(s): Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious

Page 6

ક્રિયામાં ઉપયોગવાળો હોય તે બધા ભાવઘટ છે.
આ રીતે યથાસંભવ વસ્તુમાત્રના નામાદિ ચાર નિક્ષેપાનો વિચાર કરી શકાય છે. સ્થૂલદષ્ટિએ કરેલી આ વિચારણા શાસ્ત્રીય રીતે થોડી વિસ્તારથી આ પુસ્તિકામાં કરી છે. આથી સમજી શકાશે કે દ્રવ્ય અને સ્થાપના : આ બે નિક્ષેપામાં ઘણો ફરક છે. ગુરુની સ્થાપના અને ગુરુનો દ્રવ્યનિક્ષેપો એ બન્નેને એક માનવાનું ઉચિત નથી. મૃત અને જીવિત અવસ્થાના કારણે સ્થાપનાનિક્ષેપોમાં કોઈ ફરક પડતો નથી. સ્થાપના ક્યારે કરવી, કોની કરવી અને શા માટે કરવી-એ જણાવવા માટે અહીં સ્થાપનાનિક્ષેપાનું વર્ણન કરાયું નથી. અન્યત્ર પણ એ રીતે કરાયું નથી.
સ્થાપનાનું સ્વરૂપ જણાવવા માટેનું નિરૂપણ સ્થાપનાના વિધાન માટે છે'-એ કહેવું યુક્તિસંગત નથી...ઈત્યાદિનો ખ્યાલ આવે એ માટેનો આ એક પ્રયાસ છે.
નામ અને તેના અર્થથી રહિત તે નામવાળી વસ્તુ : આ બન્ને નામનિક્ષેપા છે. આકારવાળી અથવા આકાર વિનાની, અલ્પકાલીન અથવા યાવદર્થકાલીન સ્થાપના અનેક પ્રકારની છે. આગમને આશ્રયીને અને નોઆગમને આશ્રયીને દ્રવ્યનિક્ષેપો મુખ્યપણે બે પ્રકારનો છે. નોઆગમને આશ્રયીને દ્રવ્યનિક્ષેપાના મુખ્ય ત્રણ પ્રકાર છે. જ્ઞશરીર, ભવ્ય શરીર અને તે બંન્નેથી વ્યતિરિક્ત-જ્ઞશરીર ભવ્યશરીરવ્યતિરિક્ત દ્રવ્યનિક્ષેપાના વકતાની વિવક્ષા