________________
ઉચિત નથી. પરંતુ “ભાવનું કારણ દ્રવ્ય હોય છે તેને જ દ્રવ્ય કહેવાય છે.”-એવું નથી. અપ્રધાનને પણ દ્રવ્ય કહેવાય છે. મોક્ષના કારણભૂત ચારિત્ર વગેરેની અપેક્ષાએ સંસારના કારણ સ્વરૂપ મુખધાવનાદિ અપ્રધાન છે. તેથી તેને દ્રવ્ય તરીકે વર્ણવવામાં દોષ નથી...ઈત્યાદિ બરાબર સમજી લેવું.
“નો-આગમથી જ્ઞશરીરભવ્ય શરીરવ્યતિરિફત કુઝાવચનિક દ્રવ્યાવશ્યક”નું વર્ણન કરતાં શ્રી અનુયોગદ્વાર સૂત્રમાં ફરમાવ્યું છે કે જેમનું પ્રવચન કુત્સિત છે એવા ચરક વગેરે સંન્યાસીઓ સવારમાં ઈન્દ્ર અને કાર્તિકેય વગેરેની જે પૂજાદિ કરે છે તે પૂજા વગેરે નો-આગમથી જ્ઞશરીરભવ્યશરીરવ્યતિરિક્ત કુપ્રવચનિકદ્રવ્યાવશ્યક છે. લૌકિક અને કુઝાવચનિક આ દ્રવ્યાવશ્યકમાં આગમનો સર્વથા અભાવ હોવાથી અહીં નો શબ્દ સર્વથા નિષેધાર્થક છે અને પૂર્વે જણાવ્યા મુજબ સંસારનું કારણત્વ હોવાથી અપ્રધાનદ્રવ્યત્વ એમાં સ્પષ્ટ છે. આ રીતે દ્રવ્યનિક્ષેપાનું સ્વરૂપ સર્વત્ર સમજી લેવું. નિક્ષેપાનું સ્વરૂપ સમજતી વખતે ખૂબ ઉપયોગપૂર્વક વકતાના આશયને હાનિ ન પહોંચે એ રીતે સમજવાનો પ્રયત્ન કરવો જોઈએ. નો
()
