________________
આગમથી જ્ઞશરીરભવ્યશરીર-વ્યતિરિફત દ્રવ્યાવશ્યક કહેવાય છે. અહીં આવી ઉપયોગરહિતપણે ક્રિયા કરનારા સાધુભગવંતાદિના ક્યિાસ્વરૂપ એક દેશમાં આગમનો અભાવ છે. નો-આગમથી શરીરભવ્ય શરીરવ્યતિરિફત દ્રવ્યાવશ્યકના ત્રણ ભેદ છે. લૌકિક, કુઝાવચનિક અને લોકોત્તર. એમાંથી “નો-આગમને આશ્રયીને જ્ઞશરીરભવ્યશરીરવ્યતિરિત લોકોત્તર દ્રવ્યાવશ્યક” આ ત્રીજો ભેદ જણાવ્યો.
“નો-આગમથી જ્ઞશરીરભવ્ય શરીરવ્યતિરિત લૌકિક દ્રવ્યાવશ્યક”નું વર્ણન કરતાં ત્યાં જણાવ્યું છે કેરાજા, મંત્રી, નગરશેઠ વગેરે લોકો સવારે મુખ ધોવું, દાંત સાફ કરવા વગેરે જે પ્રાતઃકર્મ કરીને પોતપોતાના કામે જાય છે તે બધી મુખ ધોવા વગેરેની ક્યિા; નો-આગમથી જ્ઞશરીરભવ્યશરીરવ્યતિરિક્ત લૌકિકદ્રવ્યાવશ્યક છે. યદ્યપિ આ રીતે મુખ ધોવા વગેરેની ક્રિયા આવશ્યક હોવા છતાં તેને દ્રવ્ય તરીકે વર્ણવવાનું ઉચિત નથી. કારણ કે જે ભાવનું કારણ હોય છે તેને દ્રવ્ય કહેવાય છે. ભૂતકાલીન અથવા ભવિષ્યકાલીન ભાવાવશ્યકનું કારણ, એ મુખધાવનાદિ ક્યિા નથી તેથી તેને દ્રવ્ય તરીકે વર્ણવવાનું
