Book Title: Anuyogdwar Sutra ma Nikshepa
Author(s): Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious

View full book text
Previous | Next

Page 11
________________ ‘સ્થિતમન્યાર્થે તથનિરપેક્ષ પર્યાયાનભિધેયા' આ પદોથી બીજી રીતે નામનિક્ષેપાનું વર્ણન કરાય છે. કહેવાનો આશય એ છે કે સૌધર્માદિ ઈન્દ્રોનું ફન્દ્ર આવું જે નામ છે તે ‘નામ-ઈન્દ્ર’ છે; તે જણાવીને હવે નામનિક્ષેપાનો બીજા પ્રકારે વિચાર કરાય છે. ગોવાળિયાના કોઈ એક છોકરાનું એના પાલકે જે ફન્દ્ર આ પ્રમાણે નામ રાખ્યું એ નામઈન્દ્ર. ત્યાં ફન્દ્ર નામ; સૌધર્માદિ ઈન્દ્રસ્વરૂપ પોતાના અર્થને બદલે તેનાથી બીજા એવા ગોવાળિયાના છોકરાને કે જેનું ફન્ક આ પ્રમાણે નામ રાખ્યું છે તેને સમજાવે છે તેમ જ વૃન્દ્ર નામના અર્થસ્વરૂપ સૌધર્માદિ ઈન્દ્રને સમજાવતું નથી અને સૌધર્માદિ ઈન્દ્રના પર્યાયવાચક નામ સ્વરૂપ શચીપતિ, મઘવા વગેરે નામથી અભિધેય (કહી શકાતું) નથી. સૌધર્માદિ ઈન્દ્રને જેમ ન્દ્ર શચીપતિ મથવા...ઈત્યાદિ નામથી જણાવાય છે તેમ ‘ઈન્દ્ર’ આ પ્રમાણે જેનું નામ રાખ્યું છે તે ગોવાળિયાના છોકરાને ફૅન્દ્ર નામે વર્ણવવા છતાં શચીપતિ મથવા વગેરે (પર્યાયવાચકસમાનાર્થક) નામથી વર્ણવાતો નથી. કારણ કે ફૅન્દ્ર શબ્દના અર્થથી નિરપેક્ષપણે અહીં ૐન્દ્ર શબ્દ વપરાયો છે. તેથી ગોવાળિયાના છોકરાનું ‘ઈન્દ્ર’ આ નામ પર્યાયથી અનભિ

Loading...

Page Navigation
1 ... 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34