________________
ન્દ્ર ધાતુ ઉપરથી રૂ નામ બને છે. તેમાં તાદશ ઐશ્વર્યની શોભા નિમિત્ત બને છે. તેની વ્યુત્પત્તિનું તે નિમિત્ત છે. ઈન્દ્રનું ફન્દ્ર નામ, ગોવાળિયાના છોકરાનું રૂ નામ અને કોઈનું પણ ફિલ્થ વિત્ય વગેરે નામ : આ નામના ત્રણ પ્રકાર ટુ વસ્તુનો...ઈત્યાદિ ગાથા દ્વારા જણાવ્યા છે. પ્રથમ પ્રકારમાં શબ્દાર્થ ઘટે છે, બીજા પ્રકારમાં શબ્દાર્થ ઘટતો નથી અને ત્રીજા પ્રકારમાં શબ્દનો કોઈ અર્થ નથી, માત્ર સંકેત છે. આ પ્રમાણે નામનું વિવિધ સ્વરૂપ વર્ણવ્યું છે. એમાં રૂદ્ધ આ પ્રમાણેની વર્ણશ્રેણી “નામઈન્દ્ર છે અને જીવ કે અજીવ, કે જેનું ઈન્દ્ર આ પ્રમાણે નામ રાખવામાં આવ્યું છે તે ગોવાળનો છોકરો વગેરે પણ નામઈન્દ્ર છે. અર્થદ્રનામસ્વરૂપ ઈન્દ્ર અને નામના કારણે ઈન્દ્રઃ આ બે રીતે નાગેન્દ્રનું અર્થાઃ ઈન્દ્રના નામનિક્ષેપાનું વર્ણન કરી શકાય છે. ઘટ(ઘડો), પટ(કપડું) વગેરેનું જે ઘટ ઘટ વગેરે નામ છે તેને નામઘટ (નામસ્વરૂપ ઘટ) અને નામપટ (નામસ્વરૂપ પટ) વગેરે કહેવાય છે તેમ જ જે કોઈ પણ વસ્તુનું દ ર વગેરે નામ પાડ્યું હોય તે તે વસ્તુને નામઘટ (નામથી ઘટ), નામપટ (નામથી પટ) વગેરે કહેવાય છે. આવી જ રીતે વસ્તુમાત્રનો નામનિક્ષેપાથી વિચાર કરવો જોઈએ.
