________________
હોવા છતાં જો ઉપયોગ ન હોય તો તે દ્રવ્યનિક્ષેપ છે.
નો-આગમથી દ્રવ્યનિક્ષેપાના ત્રણ પ્રકાર છે. જ્ઞશરીર દ્રવ્યનિક્ષેપ, ભવ્યશરીરદ્રવ્યનિક્ષેપ અને તવ્યતિરિક્ત (જ્ઞ અને ભવ્યશરીરથી અતિરિક્ત) દ્રવ્યનિક્ષેપ : આ ત્રણ પ્રકારે નો-આગમને આશ્રયીને દ્રવ્યનિક્ષેપાનું વર્ણન કરાય છે. નો-આગમનો અર્થ, સર્વથા આગમનો અભાવ તેમ જ દ્રવ્યના એક દેશમાં આગમનો અભાવ : આ પ્રમાણે બંન્ને થાય છે. વક્તાની વિવક્ષા મુજબ પ્રયુક્ત શબ્દોના અર્થને સમજવા માટે નિક્ષેપાની વિચારણા કરાય છે. વક્તાના વાસ્તવિક આશયને હાનિ પહોંચાડવા માટેની અહીં વિચારણા નથી. જ્ઞશરીરસ્વરૂપ નો-આગમથી દ્રવ્યનિક્ષેપા સ્થળે અને ભવ્યશરીર સ્વરૂપ નો-આગમથી દ્રવ્યનિક્ષેપા સ્થળે નો શબ્દનો અર્થ ‘સર્વથા અભાવ' થાય છે અને અન્યત્ર નો-આગમથી દ્રવ્યનિક્ષેપાસ્થળે નો શબ્દનો અર્થ ‘દ્રવ્યના એક દેશમાં અભાવ' એવો થાય છે. જે શબ્દનો અર્થ આપણી ઈચ્છા મુજબ કરવાનો નથી-એ યાદ રાખવાનું છે.
સામાન્ય રીતે નો-આગમને આશ્રયીને જ્ઞશરીરદ્રવ્યનિક્ષેપો તેને કહેવાય છે કે-જેના નિક્ષેપાનો વિચાર
૨૨
