Book Title: Anusandhan 2015 12 SrNo 68
Author(s): Shilchandrasuri
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad

View full book text
Previous | Next

Page 36
________________ ३० अनुसन्धान-६८ योगबिन्दु - टीका अङ्गे थोडुक चिन्तन ___- मुनि त्रैलोक्यमण्डनविजय वि.सं. २०६६ना वर्षमां पूज्य गुरुभगवन्त श्रीविजयशीलचन्द्रसूरिजी महाराजे श्रीहरिभद्रसूरिजीरचित योगबिन्दुप्रकरण® टीका साथे अध्ययन कराव्युं. ते वखते वाचनानुं संशोधन-सम्पादन करवाना आशयथी योगबिन्दु-सटीकनी ताडपत्रीय अने कागळनी प्रतो पण साथे राखी हती. अध्ययन दरमियान ख्याल आव्यो के टीकाना संशोधनमां अटली मुश्केली पाठशुद्धिनी नथी, जेटली अर्थशुद्धिनी छे. अर्थशुद्धिनी आ समस्या प्रत्ये विद्वज्जनोनुं ध्यान दोरवानो ज आ लखाणनो आशय छे. योगबिन्दनी टीका स्वयं श्रीहरिभद्रसरिजीनी रचना नथी ते वात श्रुतस्थविर पूज्य मुनिराज श्रीजम्बूविजयजी महाराजे 'योगबिन्दुना टीकाकार कोण?' ओ लेख लखीने बहु सरस रीते साबित करी आपी छे. (जुओ 'महावीर जैन विद्यालय - सुवर्णमहोत्सव ग्रन्थ', पृ. ६८-७०). तेओओ स्वमन्तव्यना समर्थनमां जे सचोट पुरावा टांक्या छे तेमां ओक ओ छे के श्रीहरिभद्रसूरिजीओ योगबिन्दुमां श्लोक ४३९ थी ४४२ तरीके बौद्ध तार्किक धर्मकीर्तिना प्रमाणवातिकमांथी चार कारिका उद्धृत करी छे. आ कारिकाओ सर्वज्ञत्व विशेनुं बौद्ध मन्तव्य सूचवे छे. परन्तु टीकाकारे आ कारिकाओ मीमांसक कुमारिलना मत तरीके वर्णवी छे. आ अनाभोग, टीकाकार ग्रन्थकारथी जुदा होवानुं स्पष्टपणे सूचवे छे. • आQ ज अक अन्य दृष्टान्त श्लोक १०५नी उत्थापनिकामां अमने जोवा मळ्यु. योगशतक - गाथा १०नी टीकामां श्रीहरिभद्रसूरिजी महाराजे अन्य योगशास्त्रकारना नामे ५ श्लोक उद्धृत कर्या छे. आ ज ५ श्लोक नजीवा फेरफार साथे योगबिन्दुमां श्लोक १०१ थी १०५ तरीके भगवान गोपेन्द्रना नाम साथे उद्धृत छे. पण टीकाकार १०५मा श्लोकने श्रीहरिभद्रसूरिजी, पोतानुं कथन समजीने चाल्या छे – 'इत्थं गोपेन्द्रमतमनूद्य वस्तुस्थितिं प्रतिपादयन्नाह (-उत्थापनिका)।' आश्चर्यनी वात ओ छे के आ श्लोकना चोथा पादमां इति मनीषिणः अवा, उद्धरण पूरं थतुं होवाना सूचक शब्दोने टीकाकारे ध्यान पर ज नथी लीधा, परिणामे श्लोक १०६ -

Loading...

Page Navigation
1 ... 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147