Agam Sutra Satik 43 Uttaradhyayanani MoolSutra 4

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 626

अध्ययनं - ३४, [ नि. ५४९ ]
मिथ्यादृष्टिरनार्यश्च प्राग्वत्, मू. ( १४०८ )
उप्फालगदुदुवाई य, तेने अविय मच्छरी । एयजोगसमाउतो, काउलेसं तु परिणमे ।।
वृ. ' उप्फालग' त्ति उत्प्रासकं यथा पर उत्प्रास्यते दुष्टं च रागादिदोपवद्यथा भवत्येवं वदनशील उत्प्रासकदुष्टवादी'च: 'समुच्चये 'स्तेनः 'चौर: 'च' प्राग्वत्' अपिच' इति पूरणे 'मत्सरः' परसम्पदसहनं सति वा वित्ते त्यागाभाव:, तथा चाहुः शाब्दिकाः - "परसम्पदामसहनं वित्ता-त्यागश्च मत्सरो ज्ञेयः " इति, तद्वान् मत्सरी, एतद्योगसमायुक्तः कापोतलेश्यां 'तुः' इति पुनः परिणमेत् ॥ नीआवित्ती अचवले, अमाई अकुऊहले ।
मू. ( १४०९ )
विनीयविनए दंते, जोगवं उवहाणवं ॥
२३५
+
वृ. 'नीयावित्ति'त्ति नीचैर्वृत्ति:- कायमनोवाग्भिरनुत्सिक्तः 'अचपलः' चापलानुपेतः 'अमायी' शाठ्यनन्वितः 'अकुतूहल: ' कुहकादिष्वकौतुकवानत एव 'विनीतविनयः ' स्वभ्यस्तगुर्वाधुचितप्रतिपत्तिः, तथा 'दान्तः' इन्द्रियदमेन योगः - स्वाद्यायादिव्यापारस्तद्वान्, 'उपधानवान्' विहितशास्त्रोपचारः, ।
मू. ( १४१० )
पियधम्मे दढधम्मे, वज्जभीरू हिएसए । एयजोगसमाउत्तो, तेउलेसं तु परिणमे ॥
वृ. 'प्रियधर्मा' अभिरुचितधर्मानुष्ठान: 'दृढधर्मा' अङ्गीकृतव्रतादिनिर्वाहकः, , किमित्येवम् ?, यतः 'वज्ज'त्ति वर्ज्यं प्राकृतत्वादकारलोपे अवद्यं चोभयत्र पापं तद्भीरुः 'हितैषक: ' मुक्तिगवेषकः, पाठान्तरतो हिताशयो वा परोपकारचेताः, पठ्यते च- 'अनासवे 'ति तत्र च न विद्यन्ते आश्रवा - हिंसादयो यस्यासावना श्रवः, एतद्योगसमायुक्तस्तेजोलेश्यां तु परिणमेत् ॥ मू. (१४११ ) पयणुक्कोमानो य, मायालोभे य पयणुए।
पसंतचित्ते दंतप्पा, जोगवं उवहाणवं ॥
वृ. प्रतनू - अतीवाल्पौ क्रोधमानौ यस्य स तथा, चः पूरणे, माया लोभश्च उक्तरूपः प्रतनुको यस्येति शेष:, अत एव प्रशान्तं -- प्रकर्, गोपशमवच्चित्तमस्येति प्रशान्तचितः, दान्त:-३ - अहितप्रवृत्तिनिवारणतो वशीकृत आत्मा येन स तथा, योगावानुपधानवानिति च प्राग्वत्, ।
.मू. (१४१२ )
तहा य पयणुवाई य, उवसंते जिइंदिए । एयजोगसमाउतो, पम्हलेसं त परिणमे ॥
वृ. तथा 'प्रतनुवादी' स्वल्पभापकश्चशब्दो भिन्नक्रमो योक्ष्यते, 'उपशान्तः' अनुद्भटतयोपशान्ताकृतिः 'जितेन्द्रियश्च' वशीकृताक्षः, एतद्योगसमायुक्तः पद्मलेश्यां तु परिणमेत् ॥ अवरुद्दाणि वज्जित्ता, धम्मसुक्काणि साहए। पसंतचित्ते दंतप्पा, समिए गुत्ते य गुत्तेसु ॥
मू. ( १४१३)
वृ. 'आर्त्तरौद्रे' उक्तरूपे ध्याने 'वर्जयित्वा' परिहृत्य 'धर्मशुक्ले' प्रागुक्ते एव शुभध्याने 'साधयेत' सतताभ्यासतो निष्पादयेत्, यः कीदृशः सन् ? इत्याह- प्रशान्तचित्तो दान्तात्मेति च प्राग्वत्, पाठान्तरतश्च ध्यायति यो विनीतविनयो दान्तः 'समित: ' समितिमान् 'गुप्तश्च' निरुद्धसमस्तव्यापारः 'गुप्तिभि:' मनोगुप्त्यादिभिः, तृतीयार्थे सप्तमी,
-